Assen, Jozefkerk en voormalige kloosterkapel

Voormalige kloosterkapel
Assen was in het begin van de 16e eeuw nog maar een gehucht met enkele huisjes en een klooster (01) . Van dit klooster is nog de oostvleugel van de kruisgang over, welk gedeelte in 1902 werd opgenomen in het gebouw voor het Rijksarchief en het Museum. De sterk verbouwde laat 13e eeuwse kapel van dit voormalige Cisterciënzer nonnenklooster Mariakamp staat nog altijd aan de Brink. Van 1661 tot 1662 vond een verbouwing plaats. Het koor van de kloosterkerk werd gesloopt. De west- en noordmuur werden vernieuwd wegens bouwvalligheid. In 1817 is de kerk met een driehoekige koorsluiting verlengd. Het onderste deel van de zuidmuur is nu nog origineel en bevat een Romaans portaal. De overige kloostergebouwen werden grotendeels gesloopt in 1884 bij de bouw van het nieuwe provinciehuis. De kerk is in de jaren na 1975 gerestaureerd en maakt nu deel uit van het Provinciaal Museum. De kapel van het voormalige Cisterciënsernonnenklooster Mariakamp werd van 1662 tot 1848 als kerk voor de Hervormden gebruikt. Voorheen behoorde Assen kerkelijk nog tot Rolde. Vanaf 1615 werden echter al predikanten voor Ássen beroepen (02) . Daar de kloosterkerk te klein was geworden voor deze gemeente werd besloten een nieuwe kerk te bouwen.


De noordgevel van de Kloosterkerk aan de Brink te Assen. Tekening gemaakt door Cornelis van Noorde. Universiteitsbibliotheek Leiden, collectie Bodel-Nijenhuis

Jozefkerk
Op 30 april 1848 werd het nieuwe gebouw in gebruik genomen (03). Het forse gebouw vervult door zijn ligging een belangrijke rol in het straatbeeld.  Het is een neoclassicistische zaalkerk volgens een ontwerp van C. J. Spaan. De voorgevel heeft heeft aan de voorzijde een gepleisterde uitbouw met Dorische zuilen en bekroond door een fronton. Hierop staat de houten toren, die uit twee vierkante geledingen en een koepeltje bestaat. Een en ander is gewijzigd na een brand in 1910.  (04) .


Foto Geert Jan Pottjewijd

Bronvermelding:

1. De geschiedenis van het klooster is uitvoerig beschreven. Zie De Bakker. De Abdij Mariënkamp in Nw. Dr. Volksalm. (1959)14-63.

2. Zie Janssen. Verbouwing Abdijkerk Assen 1661-1662. In Nw. Dr. Volksalmanak (1976)209-236. Magnin. Voorm. Kloosters (1835) 197. Romein. Predikanten (1861)1-3.

3. Pareau. De oude kerk te Assen(1850)

4. Dr. Regn. Steensma Lang de oude Drentse kerken (1977) ISBN 90 246 4213 2 (Bosch & Keuning - Baarn)