Assen, Peelo, Gereformeerd Vrijgemaakte kerk
Geluidsopnamen Arian van der Mark
(02)
- Dieterich Buxtehude
(1637-1707)
Nun komm der Heiden Heiland BuxWV211
- Georg Böhm
(1661-1733)
Partita
Christ lag in Todesbanden
2014: Plannen voor de bouw van een nieuwe kerk vanuit een de door de
bibliotheek afgestoten gebouw. Het ontwerp is gemaakt door architect Flip
Holvast van architectenburo Holvast en van Woerden uit Groningen. De kerk is
ingebruik van begin september 2015. Geen gegevens over het orgel bekend.
Het Gezinsblad,
21-05-2014 (01)
Foto
http://www.assercourant.nl
2015: Plaatsing van een gebruikt orgel in de kerk. Het gaat om
het Leeflang-orgel uit 1967 van de Protestante Wijkgemeente Apeldoorn Kruispunt (Zilverschoon
114).
Dit orgel is
een serie-instrument uit 1968 en werd oorspronkelijk gebouwd voor de Open Hof
kerk te Apeldoorn. Het orgel werd in 1974 verplaatst naar de Kruispunt kerk. Het komt vrij door een kerkfusie.
Het orgel is in de week van 7-11 in Apeldoorn door Ide Boogaard gedemonteerd en
begin december weer in Assen opgebouwd. Het werd op zondag 13 december 2015 voor het eerst
bespeeld in de eredienst door Arian van der Mark.
Geschiedenis
instrument:
De bouwer van het instrument is de fa. Leeflang & Keijzer, zij
bouwden het orgel in 1967.
Het orgel werd geplaatst in de Open Hofkerk. Daar
werd het door de orgelbouwer in bruikleen gegeven aan de kerkelijke gemeente; zo
ontstond een klassieke win-win situatie want de kerkelijke gemeente had een
orgel tot haar beschikking en de bouwers konden het orgel gebruiken als ‘showmodel’
voor potentiële klanten.
In 1972 verhuisde het orgel naar één van de gebouwen
van de plaatselijke muziekschool.
Toch heeft het daar niet lang gestaan want
enkele jaren later werd het geplaatst in kerkelijk centrum Het Kruispunt, in
eerste instantie was het orgel nog eigendom van de muziekschool, in 1989 is door
de kerkelijke gemeente besloten het orgel van de muziekschool over te kopen.
Bij die aanschaf is tevens besloten het orgel binnen het gebouw te verplaatsen.
Dit werd uitgevoerd door de bouwers van het instrument. Bij die verplaatsing is
tevens de dispositie gewijzigd. De Quint 1 1/3' is een octaaf opgeschoven tot 3’
lengte en heet sindsdien Nasard 2 2/3’. Tevens is het orgel opnieuw geïntoneerd
en is de samenstelling van de mixtuur enigszins gewijzigd.
In 2015 is
besloten het kerkgebouw en orgel te koop te zetten.
Er is binnen de kerk
uitgebreid gediscussieerd waarbij de vraag was of er gekozen moest worden voor
een digitaal orgel of voor een pijporgel.
Binnen een zeer beperkt budget
bleek al snel dat een digitaal orgel budgettair niet haalbaar bleek.
Vanuit
de gemeente kwamen een aantal giften beschikbaar voor de aanschaf van een
pijporgel. Mede hierdoor kwam de mogelijkheid om een goed pijporgel aan te
schaffen steeds dichterbij.
Zo kon de zoektocht naar een geschikt
begeleidingsinstrument beginnen. Een aantal orgels werden bezocht, bespeeld en
beluisterd.
Toen de keus op een van deze orgels was gevallen, bleek een
ander kerkgenootschap de gemeente van het Noorderlicht net voor te zijn geweest,
waardoor de zoektocht weer verder moest gaan.
In dat traject kwam ook het
Leeflang & Keijzer orgel in Apeldoorn in beeld.
Nadat we als organisten in
Apeldoorn waren gaan kijken, luisteren en spelen werd al snel de knoop
doorgehakt en kon het instrument voor het nieuwe kerkgebouw worden aangeschaft.
Voor de overplaatsing van het orgel werden 3 offertes uitgebracht waarna de
kerkenraad de opdracht aan Ide Boogaard uit Rijssen gunde. (02)
Huidige dispositie
Manuaal 1: Prestant 8' - Holpijp 8' - Octaaf 4' - Mixtuur 1⅓'
4 sterk.
Manuaal 2: Roerfluit 8' - Gedekte fluit 4' - Nazard 2⅔' - Octaaf 2'.
Pedaal: Subbas 16'.
Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal - manuaal 2 aan pedaal
- manuaalkoppeling.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3.
Pedaalomvang: C-f1.
Dit orgel is als serie orgel gebouwd.
Om ruimte te
winnen in de relatief ondiepe orgelkas is er voor gekozen om het groot octaaf
van de 3 8’ registers (deels) met elkaar te combineren.
Zo leent de prestant
8’ de tonen C-Fis van de Holpijp 8’ en de Roerfluit 8’ klinkt pas vanaf c0
zelfstandig. De Mixtuur is, in tegenstelling tot het registeropschrift 3-4 sterk.
In de bas is een deel van het 4e koor met leertjes afgeplakt. Bij de
herintonatie in 1989 zijn een aantal van de hoogste pijpen van de Mixtuur bij de
kern dichtgedrukt en zo tot zwijgen gemaand.
Het orgel is nu ongewijzigd over
geplaatst naar het nieuwe kerkgebouw in Assen. Wel is de stemming van het orgel
gewijzigd van gelijkzwevend naar een gemodificeerde Werckmeister III stemming
met een verlaagde B, waardoor G-groot een veel reinere toonsoort wordt. (02)
Fotoreportage van de demontage in Apeldoorn en de montage
in Assen.
Situatie 1968 Open
Hof kerk te Apeldoorn
Informatie vanuit het tijdschrift Organist en Eredienst 1968-09 van de
Gereformeerde Organisten Vereniging (GOV), toen het orgel de voorpagina sierde
Situatie 2015 te
Apeldoorn. Bron:
https://www.facebook.com/jan.vandenbrand.5?ref=br_rs
Het orgel te Assen.
Foto: Arian van der Mark
Foto: Arian van der Mark. Klik op de afbeelding voor een vergroting (02)
Bronnen: