Nederlands Dagblad 8 september 2017 Klik op de afbeelding voor een vergroting
Bargercompascuum Harmoniummuseum
1989: In dit jaar wordt de Harmoniumvereniging opgericht. Jan Vos uit Klazienaveen begint met het verzamelen van harmoniums en bouwt langzamerhand een verzameling op. (05)
2000: De verzameling wordt ondergebracht in de
oude katholieke kerk van
Zwartemeer. De Stichting Harmoniummuseum Drenthe wordt opgericht. (05)
2001: De verzameling wordt onder da naam Harmonium Museum
Drenthe overgebracht naar het Turftheater (Voormalig Floriade gebouw met
een theaterzaal) van het Veenpark in Bargercompascuum. (05)
2003: De naam van het museum wordt gewijzigd naar Harmonium Museum
Nederland. (05)
2009: Het museum
krijgt de status 'erkend museum'. (05)
2017: Artikel in het Nederlands Dagblad
Nederlands Dagblad 8 september 2017
Klik op de afbeelding voor een vergroting
2022: De toekomst van het harmoniummuseum
staat onder druk nu het Veenpark wil gaan viernieuwen en geen plek meer ziet
voor het harmoniummuseum.
Nieuwsblad van het Noorden 12-01-2022 (klik op de afbeelding voor een
vergroting)
2022: RTV Drenthe Rien Kort & Dylan de Lange 28 januari
2022: Museum, muziekschool, concertzaal: wordt melkfabriek
Noordbarge een muziekfabriek?
'Koos Salomons en Wietze Koops hopen dat het Harmonium Museum blijft
bestaan
Het slotakkoord dreigde onlangs voor het Harmonium Museum, dat zich
in het Veenpark in Barger-Compascuum bevindt. Kan de collectie, pakweg 200
muziekinstrumenten, van een nieuw thuis worden voorzien?
Wel als het aan Koos
Salomons uit Emmen ligt. Zijn reddingsplan behelst de verhuizing van de
klankkasten naar de oude melkfabriek in de wijk Noordbarge. Een muziekschool en
een concertzaal zijn ook inbegrepen in zijn initiatief.
Salomons loopt met
glinsterende ogen door de expositieruimte van Centrum Beeldende Kunst (CBK). Oog
voor het artistieke werk aan de muren heeft hij niet. In zijn hoofd is de ruimte
al veranderd in een muziektempel en museum. "Daar in de hoek zie ik zelfs ruimte
voor een kleine bistro of iets dergelijks."
Het plan viel hem te binnen
tijdens een rondwandeling door Noordbarge. "Het CBK verhuist in het najaar van
2023 naar het Rensenpark. De vrijgekomen ruimte moet de redding vormen voor het
museum in Barger-Compascuum.
Als deze oplossing doorgang kan krijgen, dan zou
dat een enorme opluchting zijn voor Wietze Koops, penningmeester van het
Harmonium Museum.
Korte tijd geleden leek het einde onafwendbaar, legt hij
uit. "Vorig jaar maakte het Veenpark bekend zich te willen vernieuwen. In die
nieuwe opzet is geen plek bedacht voor het museum", aldus Koops. In de
Cultuurnota van de gemeente wordt gestuurd op verzelfstandiging van het museum.
Op eigen houtje verder binnen de grenzen van het park zou kunnen. Investeren in
een eigen ingang en parkeergelegenheid is daarvoor een must. De middelen van het
museum zijn echter niet toereikend.
Nadat de gemeente het Veenpark voorzag in
financiële ondersteuning, verwachtte het museumbestuur dat de gemeente ook nog
bij het museum zou aankloppen. Om mee te denken over de toekomst. "In het
overleg raadde de gemeente ons aan om er vooral met het Veenpark uit te komen.
Verder dienden we ook nog rekening te houden met minder subsidie in de toekomst."
Een erg teleurstellende uitkomst, aldus Koops.
Tussendoor dunde het bestuur
steeds verder uit. De grondlegger van het museum, Jan Vos, trok zich een aantal
jaren geleden terug vanwege gezondheidsredenen. Na hem volgden meer, waarbij
Koops als enige dreigde over te blijven. "Dat kan ik niet en wil ik niet." Met
pijn in het hart viel toen het besluit om het huidige museum op te doeken.
Het nieuws viel bij de vrijwilligers van het museum rauw op hun dak. Ook bij
Koos Salomons. "Ik dacht: dat kan pot-ver-drie toch niet waar zijn." Hij besloot
de taak op zich te nemen op zoek te gaan naar vervangende ruimte.
In de oude
melkfabriek komt maar liefst 1.000 vierkante meter aan ruimte vrij. Ruimte zat
om niet alleen de harmoniums te stallen, maar ook om het concept breder te
trekken. Een bijkomend initiatief dat hem nauw aan het hart gaat is de terugkeer
van een volwaardige muziekschool in de melkfabriek. "Na het verdwijnen van
kunstencentrum CQ, zijn muziekdocenten overal en nergens terecht gekomen.
Enkele zitten in een bedrijfspandje op een industrieterrein in Barger-Oosterveld.
"Koren en muziekgezelschappen moeten zich redden met een klaslokaal of een
bibliotheekzaal. Het is Emmen onwaardig", meent hij.
Naast oefening en
repetities ziet Salomons ook de mogelijkheid voor optredens. Niet alleen van
leerlingen, maar bijvoorbeeld ook bandjes. In het CBK is er ruimte voor een
publiek van vijftig tot honderd man, schat hij.
Salomons rekent voor dat de
Muziekfabriek, zoals hij het initiatief heeft gedoopt, goed is voor 5.000
bezoekers per jaar. De vijftig vrijwilligers van het Harmonium Museum zouden een
rol van betekenis kunnen spelen bij het runnen er van.
Hij heeft zijn plan
inmiddels ingediend bij de gemeente. "De reactie was enthousiast, maar niet
tegen elke prijs, werd er bij verteld." Salomons pleit voor een extra bijdrage
van 60.000 euro per jaar vanaf 2024 van provincie en gemeente. "Dat gaat me
lukken, geen mens die me tegenhoudt", aldus de geestdriftige Salomons".'
© RTV
Drenthe/Dylan de Lange
2023: Het Harmoniummuseum is gesloten. De kerncollectie van harmoniums is in permanente bruikleen gekomen van Museum Geelvinck. (03) (04)
Enkele pijporgels in het Harmonium Museum
Het Groenewegenorgel van de Gereformeerd Vrijgemaakte kerk te Zuidwolde is
aangekocht door de voorzitter van het Harmoniummuseum Jaap Bos en zal tijdelijk geplaatst worden.
Later zal Rini Wimmenhove uit Hoogeveen het orgel ombouwen tot een kabinetorgel voor in de huiskamer.
(01) (02)
Orgel van onbekende herkomst (02)
Orgel van onbekend herkomst (02)
Foto collectie Jan Vissering (02) Dispositie: Holpijp 8',
Fluit 4', Kwint 3', Octaaf 2'
'Links op het podium springt een
kleurig, orgelachtig instrument met beschilderde luiken in het oog. Het blijkt
een combinatie-instrument, namelijk een ‘orgel-harmonium’ en is geschonken door
Martin Kamminga, gepensioneerd therapeut van psychiatrisch ziekenhuis Veldwijk
(nu: Meerkanten) in Ermelo. In 1972 begon Frank Hofman met de bouw van een orgel,
met gebruikmaking van zelfgemaakt pijpwerk. Enige tijd na de voltooiing kreeg
hij van een predikant van Veldwijk een zuigwindharmonium en nog later een Duits
pedaal-harmonium waarvan alleen het pedaal met tongen nog te gebruiken was.
Om een lang verhaal kort te maken: het idee ontstond om het pijporgel en de
verkregen harmoniumonderdelen om te bouwen tot één instrument: het ‘Frankofonium’.
Het kreeg een kast als van een huisorgel, compleet met zwelluiken die werden
beschilderd door Tonny van Beekum, kunstenaar en therapeut op Veldwijk en helaas
jong overleden. Het instrument wordt door twee motoren aangedreven, een motor
die blaast (orgel) en een die zuigt (harmonium). Na de pensionering van Kamminga,
die het Frankofonium inzette bij muziektherapie, is het hier met assistentie van
George Eilander, een van de enthousiaste medewerkers van het Harmonium Museum,
opgebouwd.' (05)
Noten: