Barger-Ooosterveld, Rooms-Katholieke kerk

Foto links afkomstig van de website van de kerk: http://www.rkemmen-erica.nl/gm/gm-home.html  

De Gerardus Majellaerk is omringd door hoge bomen. Het gebouw heeft smalle spitsboogramen en een klein torentje. De toren heeft een luidklok met de naam Gerardus (1954). De fundamenten van de toren worden gevormd door zwerfkeien. De geschiedenis van de kerk begint in de 19e eeuw. Er kwamen in die tijd steeds meer katholieken naar Barger-Oosterveld. Men moest grote afstanden afleggen om de dichtsbijzijnde kerk te bereiken.
Er gingen stemmen op om een eigen kerk in Barger-Oosterveld te stichten. Op 13 november 1904 gaf de bisschop toestemming voor het bouwen van een hulpkerk.

Er is door de parochianen heel wat werk verricht. Ongeveer 2100 mensen en groeperingen hebben bijgedragen aan de bouw van de eerste kerk. De eerste steenlegging van de nieuwe kerk vond plaats in september 1905 en werd verricht door pastoor Vincke. In oktober 1905 kwam er bericht dat het geen hulpkerk zou worden, maar een zelfstandige parochiekerk. De officiële inzegening van de kerk vond plaats op 6 mei 1906 door de eerste pastoor Lubbers, met assistentie van de beide bouwpastoors Weninck en Vinke. Patroonheilige van de kerk werd Sint Gerardus Majella. Hij wordt als de grootste weldoener gezien van de 18de eeuw.

Hij werd op 23 april 1726 geboren in Muro Lucano als zoon van een kleermaker. Hij stelde zich in dienst van Jezus. Gerardus was een groot vereerder van het Goddelijk Kind, de Gekruisigde Christus en het H. Sacrament. Uit die tijd zijn vele wonderlijke gebeurtenissen en wonderen gemeld. Gerardus bezat de gave van helderziendheid, om te voorspellen, om gedachten van anderen te lezen en om mensen te genezen door handoplegging. Hij was zeer streng voor zichzelf, maar leefde intens met zijn medemens mee, gaf troost en liefde. Na een leven in dienst van God en de mensheid stierf. Gerardus op 16 oktober 1755. Op 11 dec. 1904 vond de plechtige heiligverklaring plaats door paus Pius. Op 20 september 1906 werd de Gerardus Majellakerk ingewijd door Mgr. Van de Wetering, de aartsbisschop van Utrecht. De eerste kerk die aan de H. Gerardus Majella is toegewijd.

Door de toename van de katholieke bevolking was de kerk na tien jaar al te klein geworden. Er volgde een verbouwing. In 1922 werd de bouw opgeleverd. Er volgden nog allerlei andere herstelwerkzaamheden. De laatste verbouwing was in 1937.

We gaan de kerk binnen en worden meteen getroffen door de warme sfeer die de kerk uitstraalt. De brandgeschilderde ramen met bijbelse voorstellingen verspreiden een warm licht. De tegenwoordige kruiswegstaties zijn geschilderd door A. en P. Windhuizen. De beide altaren, het Maria altaar en het Gerardus altaar, staan vooraan in de zijbeuken. Onder het beeld bevinden zich de relikwieën van Gerardus.

Naast het altaar is een viertal wonderen afgebeeld die aan Gerardus worden toegeschreven:

  1. Na een gebed van de vijfjarige Gerardus verlaat Jezus de arm van Maria en gaat met Gerardus spelen.
  2. Nadat Gerardus een sleutel in een put heeft laten vallen, laat hij na een vurig gebed een beeldje van Jezus aan een touw in de put zakken. Als hij het touw weer ophaalt heeft het Kind de sleutel in zijn handen.
  3. Gerardus raakt bij het zien van afbeeldingen van Maria en bij het horen van geestelijke muziek van een blinde fluitspeler in extase.
  4. Gerardus redt het land van een muizenplaag.

In de kerk zijn enkele schilderingen van Jacob Idema te vinden. Aan de binnenkant van de bogen staan de twaalf apostelen en in de hoeken voor en achter in het middenschip de profeten Jesaja, Jeremia, Daniël, en Ezechiël. De Godslamp hangt links. Ook de pilaren zijn met bijbelse taferelen beschilderd.

Op een bord aan de muur staan namen van parochianen en de bijbehorende symbolen, een kruisje voor de overledenen, een handje voor dopeligen, een kelkje met brood voor de communicantjes, duifjes voor het Heilig Vormsel.

Links naast het zangkoor staat St. Christoffel en aan de andere kant Sint Joris, die de draak verslaat Onder het koor is het Drents wapen aangebracht.

Het gezicht van Maria is door een ongeluk zwaar beschadigd. In een nis staat een oud doopvont. DE doopvomt stond vroeger achter in de kerk.

Barger-Oosterveld is één weinige kerken waar eens per jaar nog een processie wordt gehouden. Tijdens zijn morgengebed in september 1906 kreeg pastoor Wijfkens uit Ter Apel een visioen. Voor zijn geestesoog zag hij lange rijen gelovigen over het woeste veld naar de aan Gerardus Majella gewijde kerk trekken.

Op 16 oktober, de sterfdagvan Gerardus, werd de eerste processie gehouden. Honderden biddende bedevaartgangers vertrokken uit Ter Apel, Munsterschveld en Barger-Compascum om elkaar in Klazienaveen-Noord te ontmoeten om vandaar gezamenlijk verder te gaan naar Barger-Oosterveld. Ieder jaar wordt de processie in de tuin en op het kerkhof in Barger-Oosterveld gehouden. Het kerkhof is dan versierd met linten en in alle grotjes zijn beelden geplaatst. De gelovigen verzamelen zich in de kerk waar de predikatie wordt gehouden. De stoet wordt voorafgegaan door misdienaars die een groot kruis dragen. Men begeeft zich naar het eerste rustaltaar bij de begraafplaats, waar een beeld van Sint Gerardus staat. Hier wordt ook de monstrans, met daarin de heilige hostie, uitgestald. Bij dit altaar wordt de zegen uitgesproken over de overledenen.

Het tweede rustaltaar staat aan de rand van een lang grasveld met oude bomen en is een oord van rust en bezinning. Vervolgens trekt de processie door het wandelbos, langs de grotjes en komt uiteindelijk weer bij de kerk terug, waar de processie wordt ontbonden. De processie wordt tegenwoordig jaarlijks gehouden op de zondag voorafgaand aan het feest van Petrus en Paulus, 29 juni.

Bronnen:

Drentse Courant Artikelenserie Drentse kerken 2000/2001
Dr. Geert H. Kocks Barger-Oosterveld rond Sint Gerardus