Aanvullingen door Jaap Brouwer d.d. 29-december 2002

Aalden/Geref
Gezien het feit dat op de oorspronkelijke dispositie een 'Cantus Firmus' zat, sluit ik niet 
uit dat wijlen Arie Bouman hier adviseur was.
Ik bezocht de kerk op 30-07-1998 in het kader van een kerkendag. Volgens de organist was 
het orgel in 19?? door Kaat & Tyhuis vergroot met een Dulciaan 8' in 1997 had Kaat & 
Tyhuis een nieuwe speeltafel aangebracht en al het zinken pijpwerk vervangen door dito 
van orgelmetaal. Blijkbaar was ook al eerder wat aan de dispositie gedaan want ik 
noteerde de volgende:
I (C-g'''), Prestant 8', Octaaf 4', Holpijp 8', Mixtuur IV 2', Dulciaan 8'
II (C-g''') Roerfluit 8', Salicionaal 8', Baarpijp 4', Nasard 2 2/3', Nachthoorn 2', Terts 1 
3/5'
P (C-f') Subbas 16', Gedekt 8' Dulciaan 8'
Sleephulpen als door jou aangegeven.

Assen/ChrGeref
Ik mis een door Spiering in 1945 gebouw mechanisch instrument. De gegevens staan in de 
dispositieverzameliong van Van Meurs
Prestant 8' (C-E hout open, af F in front), Holpijp 8', Gamba 8' (C-H in Holpijp), Vox 
Celeste 8', Prestant 4', Octaa 2', open plaatsen voor Mixtuur en Bourdon, Tremulant
ManOmv C-f''', PedOmv C-d'
'Ingewijd door mij (= van Meurs) op Donderdag 16 aug. 1945'

Assen/Jozefkerk
1994 uitgebreid met een originele Van Dam doorslaande Klarinet.
(Het Orgel, mei 1995, blz 180)

Assen/Noorderkerk
Een deel van het Valckx & van Kouteren-materiaal is verwerkt in Bedum / Goede 
Herderkerk

Assen/Marturiakerk
Wordt 2003 gedemonteerd en opgeslagen door Sicco Steendam

Assen/OpenHofkerk
De mixtuursamenstellingen staan in De Orgelvriend, sept 1982, blz 35.

Assen/Maranathakerk
Het voormalige Ottes-orgel is van Stadskanaal verhuisd naar Creil/Burgwalkerk.
De borstwerkdeuren van het Blank-orgel zijn in 19?? gewijzigd. Vergelijk jouw foto maar 
eens met die in de Orgelvriend van sept 1973, blz 15.

Assen/Adventskerk
Volgens De Orgelvriend, 1970, nr 6/7, blz 9 en Het orgel, nov 1970, blz 284 is de Mixtuur 
slechts IV, een latere wijziging of foute informatie?

Assen/hetAnker
Volgens De Orgelvriend, 1969, nr 11, blz 8 staat i.p.v. de Regaal een Vox Humana 8'.

Assen/Wilhelminaziekenhuis
Is al bekend waar dit orgel heen gegaan is?
Beschik jij wellicht over gegevens over de firma Hagels?

Assen/kerkcentrumMarsdijk.
Het vorige orgel, (Vierdag ±1960) is in 1995 door Sicco Steendam geplaatst in Assen/ de 
Vier Akkers.

Beilen/Geref
In de Orgelvriend van 1969, nr 11, blz 8 staat een afwijkende dispositie:
HW Fluit = Gedekte Fluit
Veldfluit = Vlakfuit
RW Fluit = Koppelfluit
Cimbel = Tertiaan
P Ruispijp = III

Beilen/RK
Vermeulen/Alkmaar of Vermeulen/Weert?

Beilen/HK
In diverse publicaties werd het orgel 'ouder' geschat dan het daadwerkelijk was. Dit moet 
op het conto van Erné geschreven worden, die de kerk op die wijze aan de benodigde 
subsidie hielp (wie me dat ooit verteld heeft heb ik helaas niet genoteerd).

Coevorden/Herv-koororgel.
Orgel is pas in 1975 aangeschaft, onbekend van waar.

Dalen/Herv
Activiteiten 1946 zijn vermoedelijk uitgevoerd door Arie Bik uit Amsterdam die na de 
oorlog veel meer in het noorden werkte. Zoals je weet opereerden er gelijktijdig 3 firma's 
Bik: uit resp. Leiden, Amsterdam en Boxmeer.

Dwingeloo/Geref.
Zo te zien is het inderdaad een Proper-orgel. Volgens O&E, jan 1992, blz 13 zou het om 
een Dekker-orgel gaan!

Dwingelo/Herv.
Activiteiten 1925 volgens mijn gegevens Spiering.
Huidige orgel:
1911 uitbreiding Van Leeuwen
±1931, wijziging Van Leeuwen
1981 Hoofdwerkrestauratie Ruiter
1983 Bovenwerkrestauratie Ruiter

Eelde/RK
In deze kerk zou in 1968 door Jos Vermeulen het voormalige orgel van het voormalige RK-
Ziekenhuis uit Groningen geplaatst zijn.

Eelderwolde/huisorgel JvBeek
Van Beek heeft het vroegere orgel van de Groningse Bachvereniging thuis staan. Blank, 2 
stemmen, thans ook van een aangehangen pedaal voorzien.

Eelderwolde/huisorgel Por
Heeft dit orgel al een nieuwe bestemming? Een tijdje geleden stond het te koop.

Een/GerefKerk
Het eerste orgel was afkomstig uit de Geref. (Gorecht-)Kerk te Haren.

Elim/Geref
Bouwjaar orgel 1966 precies, opus 627.
Volgens mijn gegevens ruimte voor 2 reserveringen (I, Dulciaan 8' en II Quint 1 1/3')

Elim/ locatie onbekend
Volgens Het Orgelblad nov 1960 levering van een mechanisch Spanjaard-orgel aan Elim, 
geen nadere locatie genoemd..

Emmen/Muziekschool
Volgens Het Orgel, mrt 1984 blz 105-106 geleverd met 2 reserves (Nasard 2 2/3', Mixtuur 
II). Als dat pijpwerk er nu wel is, wanneer is het dan geplaatst?

Emmen/Hoofdstraatkerk
Van Meurs geeft de volgende dispositie na de 'laatste reparatie door Flentrop Zaandam.
Man I, Prestant 16 (C-E in B 16), Bourdon 16', Prestant 8, Gemshoorn 8, Roerfluit 8, Octaaf 
4, Fluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Cornet V, Mixtuur II-IV, Trompet 8
Man II, Openfluit 8, Holpijp 8, Gamba 8, Vox Celeste 8 (af d), Vioolprestant 4, Flute 
d'amour 4, Wourfluit 2
Pedaal, Cello 8, Subbas 16' (transmissie Bourdon 16)

Emmen/hervKapel
Verschueren-orgel heeft opusnummer 528

Emmen/Ichtuskerk
Verschueren-orgel heeft opusnummer 362

Emmercompascuum/RK
H.Willehadus
Basisregisters:
Bourdon 16-8-4-2
Prestant 4-2
Kwint 2 2/3-1 1/3
Terts 1 3/5 af c'
De Prestant van het 1e klavier loopt daarom pas af c°.

Erica/GK
Heb jij ooit informatie kunnen achterhalen over Madern & Moraal. Ik heb behalve een 
enkel instrument en enkele advertenties niets kunnen vinden.
Het Verschueren-orgel is uit 1967. De basisregisters zijn:
Bourdon 16-8-4-2
Prestant 8-4-2-
Gemshoorn 4-2
Quint 2 2/31 1/3
Terts 1 3/5 af c'

Erica/HK
AH de Graaf plaatste het orgel ook in Erica/HK

Erica/onbekende locatie
1988 voormalig orgel Espel/VerrijzenisDesHeren (Vermeulen 1961) verkocht aan een kerk 
te Erica. Dispositie:
Bourdon 8' b/d, Tolkaan 8', Prestant 4' b/d, Roerfluit 4 b/d, Quint 2 2/3 d, Flageolet 2' 
b/d, Tremolo, Koppel, Electro-pneumatisch.

2e Exloërmond/HK
Bouwjaar Strümphler-orgel is 1780 (niet 1870).

Gasselte/HK
In 2002 bijgeplaatst Bourdon 16', Mixtuur IV + Trompet 8'

Gasselternijveen/HK
Volgens Tuinstra is dit het voormalige rugwerk (Freytag ±1850) van het vroegere orgel van 
Groningen/EvLuth. Rond 1900 is het in een nieuwe kast hier geplaatst.

Gieterveen/HK
Volgens mondeling verkregen informatie zou men ipv het Kam & v/d Meulen-orgel een 
electro-pneumaat van elders aangekocht hebben. 

Grolloo/HK
Volgens aantekeningen van Mense Ruiter had dit orgel destijds ook een Tremolo, Koppel en 
vaste combinaties P-MF-F.

HollandscheVeld/HK
Recent herstel van het orgel n.a.v. bolbliksemschade.

Hoogersmilde/HK
Orgel geplaats in 1946 was afkomstig uit Urk/Kerkje aan de Zee. Het was een oud orgel, 
uit Amsterdam afkomstig en in 1905 te Urk geplaatst.
Dispositie Vierdag-orgel:
Prestant 4, Holpijp 8, Roerfluit 4, Octaaf 2, Scherp II 1'
ManOmv C-f''', PedOmv C-d'

Hoogeveen/Boerderijkerk
Ik miste deze kerk. Het daarin destijds staande orgel is door Steendam gebruikt als basis 
voor een orgel in Totland Kirke (Noorwegen). Het was vermoedelijk een zoveelste hands 
product van N.A. van Dam.

Hoogeveen/GerefKerkVrijgemaakt
Volgens brochure van Steendam zou het oude orgel in 1936 gemaakt zijn.

Hoogeveen/Zuiderkerk
Begrijp ik het goed dat de Hervormde Nieuwe Zuiderkerk en de Goede Herderkerk feitelijk 
hetzelfde gebouw zijn?

Hoogeveen/ApostolischGenootschap
De Apostolischen hebben een eigen 'orgelbouwwerkgroep' (Con Amore?) 
o.l.v. W.Westerveld die uit onderdelen van Laukhuff instrumenten samenstellen.

Klazienaveen/HK
Kerk heet ook wel Kruiskerk

Klazvienaveen/RK
Vermeulen/Alkmaar of Vermeulen/Weert?

Koekange/huisorgel L.Adolf
Ik weet natuurlijk niet of hij er nog woont, maar destijds bezat dhr L.Adolf een oud Van 
Ingen-huisorgel dat vroeger eigendom was geweest van wijlen Piet van Egmond

Kolderveen/HK
Heeft deze kerk inmiddels niet een 2e orgel, een bureauorgel gemaakt door R.Wimmenhove 
uit Hoogeveen?

Meppel/HK-koororgel.
Volgens mij heeft deze kerk 2 koororgels gehad. De 1e was uit 1975 en staat nu in 
Surhuisterveen/Dg, het 2e staat bij Nixo Verrips thuis.

Meppel/Dg
De werkzaamheden van Kaat & Tyhuis hebben zich over 3 perioden uitgespreid:
1980-1984-1988. 
Het contract met Bakker & Timmenga staat afgedrukt in Bakker D., Van Reitsum naar 
Gouderak, het verhaal van een klein Bakker & Timmenga-orgel (Gouderak 1999), blz 91-96.

Meppel/RK
De kerk wordt 2002/2003 gesloopt. Is jou bekend wat er met het orgel gaat gebeuren?

Meppel/SOW
Kerk heet 'Ons Erfdeel'

Nieuw-balinge/ChrGeref.
Bij 1970: v.d. Zwan is Jacob v.d. Zwan, een oud-werknemer van Van Leeuwen. Hij is korte 
tijd zelfstandig geweest en zorgde er voor dat hij, voor iemand aanspraak deed op 
garantie, naar Zuid-Afrika was vertrokken.

Nijensleek/Geref
Ruif was een twijfelachtige figuur. Hij verkocht kerkharmoniums met 'verzegelde' 
constructie. Het waren gewone harmoniums met een veel te zware zuigmotor. Veelal 
braken de tongen gewoon af. Of ooit iemand met succes beroep op garantie heeft kunnen 
doen, weet ik niet.

Noordscheschut/Geref
Wellicht kom je er iets me verder mee, maar in een Hervormde kerk van Winterswijk 
bevindt zich een Van Oeckelen-orgel uit 1889 dat in 1931 zonder front uit Zeeland is 
gekomen.

Odoorn/HK
ManOmv C-f''', PedOmv C-d', pedaalklavier en bank nieuw

Oosterhesselen/HK
Het Van Dam-orgel dateert uit 1864.

Pesse/Geref
Ik maak het je er niet makkelijker op. Naast jouw versie nog twee andere verhalen.
1 Volgens door Steendam verkregen mondelinge info in 1911 geplaatst en uit Duitsland 
afkomstig
2. Volgens van orgelbouwer Kamp-jr verkregen info is dit een orgel dat hij plaatste en 
afkomstig was uit de Elimkerk te Zwolle.

Roden/Dg
Sicco Steenda's werkzaamheden waren iets uitgebreider van herintonatie:
-zwemmerbalg herzien
-Fluiten 8 + 4 van nieuw pijpwerk voorzien
-Mixtuur 1 oktaaf opgeschoven

Roden/Geref.Vrijgemaakt
Het Ruiter-orgel uit 1976 gaat in 2003 naar Doetinchem/GerefGemeente

Rolde/Herv
Wie voert de activiteiten 1999-2002 uit?

Ruinen/huisorgel R.v.Mazijk
Hij adverteert in de Orgelvriend okt 2000, blz 36 met zijn huisorgel.

Ruinen/Herv
Volgens mij is het orgel van Doornbos. Ook Van Meurs (die hem persoonlijk kende) 
vermeldt hem als bouwer.

Ruinerwold/HervEvangelisatie.
Orgel 2000 door Steendam gerestaureerd en vergroot geplaatst in Beuningen/Herv.

Schoonebeek/Herv
Kerk heet Ontmoetingskerk

Schoonoord/Herv.
Orgel uit 1970, Pels & van Leeuwen
1970-1972, Meeden/Geref
1972-1982, Ulrum/ChrGeref
1982 naar Schoonoord.

Sleen/GK
Groningen had 2 Chr-Geref. Kerken. Dit orgel kwam uit de Jeruzalemkerk.

Sleen/HervEvangelisatie.
Orgel zou afkomstig zijn uit Muntendam/HervEvangelisatie (mondelinge info ter plaatse). 
19e eeuwse kast met 17e eeuws binnenwerk. Gaat naar dan wel staat nu te 
Kedichem/Herv.

Smilde/Geref.
Orgel uit 1980; 1993 geplaatst.

Valthermond/onbekende locatie
Hier zou het voormalige orgel van Kubaard/geref geplaatst zijn (Bakker & Timmenga, 
1902)

Veenhuizen/Esserheem
Volgens de organist van Beatrixoord te Haren zou het Flentrop-orgel (1962) uit de kapel 
van dat ziekenhuis in/rond 1991 geplaatst zijn in Veenhuizen/Esserheem.

Vledder/Herv
1931, orgel afkomstig uit de Nieuwe Oosterkerk te Rotterdam.

Vrie/Herv.
Voorganger van het Van Oeckelen-orgel was een huisorgel (niet nader gespecificeerd 
krantenknipsel in verzameling van Van Meurs)

Wateren/Herv
Volgens verzameling van Van Meurs 'gekocht vroeger bij Meel Assen'.

Zandberg/RK
Van het oude Adema-orgel lag een tongwerk bij dhr Slagter (overleden) te Stadskanaal. 
Victor Timmer deelde me echter mee dat dat orgel geen tongwerk had. Later aangebracht 
of heeft Slagter zich vergist?

Zuidlaren/GerefVrijgemaakt.
In deze kerk heeft ook een Freytag-kabinetorgel uit 1804 gestaan.
????-±1943, Zuidhoorn/RK
±1943-????, Anloo/Herv-koororgel
????-????, Zuidlaren/GerefVrijgemaakt
????-????, TenBoer/GerefVrijgemaakt
????-????, TenBoer/hrVenema
????- Rijssen, huisorgel hr v/d Brink