Emmen, Hervormde kapel


1868: De Nederlands Hervormde Evangelisatie Vereniging bouwt het zogenaamde 'witte kerkje aan de Sterrenkamp. Aannemer was Geert Hovenkamp uit Emmen. (08)


Foto Gemeentearchief Emmen

1900: Het bestuur van de evangelisatie krijgt van twee kerkleden een Amerikaans harmonium geschonken. Het werd in juli in gebruik genomen. De dienst wordt geleid door Ds. I.C. van Hoeve uit Schoonebeek. Het orgel wordt bespeeld door dhr. van Ommeren. Hij ruilt zijn positie als voorzanger in voor die van organist.


Provinciale Drentsche en Asser courant 13-07-1900, Emmer Courant 11-07-1900, 25-07-1900

1910: Voorlezer/voorzanger Hendrikus Reinders neemt na 20 jaar afscheid. Hij ontvangt een cadeau. Ook de broers Otterlo ontvangen een cadeau voor hun orgelspel. Onderwijzer J. Jonker wordt benoemd tot voorlezer/organist.


Emmer courant 09-07-1910

1916: De kerk is gerestaureerd en ter gelegenheid daarvan wil men een nieuw harmonium aanschaffen. Er worden drie harmoniums op proef gevraagd. Na de proefperiode wordt met algemene stemmen besloten een harmonium aan te schaffen bij W.B. Ganzevoort. Agent is de eigen organist J. Jonker.


Emmer courant 28-10-1916, 25-11-1916

1923: Door ruimtegebrek wordt het noodzakelijk aan de Kapelstraat een nieuwe kerk te bouwen “De Kapel”. Architecten zijn de gebroeders Jan en Theo Stuivinga uit Zeist. (08)
De kerk wordt op 7 maart in gebruik genomen. De kerk heeft circa 400 zitplaatsen. Op de orgelgaanderij zal te zijner tijd een passend pijporgel worden geplaatst.

Emmer courant 11-03-1924



Ansichtkaarten

1926: Orgelmaker A. Standaart uit Schiedam plaatst een nieuw pneumatisch orgel. Het werd op 2 juni in gebruik genomen. Ds. Mazra voerde het woord. De broers Visscher uit Nieuw-Amsterdam bespeelden het orgel. Organist A. Alt uit Bolsward verrichtte de eindkeuring. De kosten van het orgel waren f 4.200,- die via vrijwillige bijdrages werden opgebracht. Er resten nog een paar honderd gulden.

De Mixtuur nr. 20 februari 1977

Dispositie:

Manuaal   Pedaal  
Zacht gedekt 16' Subbas 16' (transmissie)
Prestant 8'    
Viola d'amore 8'    
Roerfluit 8'    
Aeoline 8'    
Voix Celeste 8'    
Orkestfluit 4'    
Melofoon 4'    
Cor de nuit 2'    
Engelse hoorn 8'    

Pedaalkoppel en tremulant


De standaard 17-11-1925, Emmer courant 30-04-1926


Provinciale Drentsche en Asser courant 04-06-1926, Nieuwe provinciale Groninger courant 03-06-1926






Emmer courant 01-06-1926, 04-06-1926, 08-06-1926


Emmer Courant 31-12-1926


Tekening van het orgel door Jan Vissering (1933-2017) (07)

1927: Concert op 30 augustus georganiseerd door de Oranjevereniging met Wouter Westerhoud orgel en mevr. Riek Stern-Frank sopraan.


Emmer courant 30-08-1927, 02-09-1927, Provinciale Drentsche en Asser courant 02-09-1927

1927: Kerstconcert door het Kapelkoor onder leiding van Dr. Fried Schmidt Marlissa en mevr. Martha Schmidt Marlissa Gelzenleuchter en mej. Ina Cazemir zang. Dr. Fried Schmidt Marlissa speelde ook enkele solostukken op het orgel.


Emmer courant 20-12-1927, 28-12-1927

1928: Concert door het Kapelkoor onder leiding van Dr. Fried Schmidt Marlissa. Dr. Fried Schmidt Marlissa speelde ook enkele solostukken op het orgel

Emmer Courant 16-03-1928, 03-07-1928

1931: Concert door het Kapelkoor onder leiding van W. Groot met H. Ten Kate op orgel.


Emmer courant 15-12-1931, 23-12-1931

1933: Orgelconcert door Simon Strating uit Winschoten. Hij gaat orgel- en pianolessen geven in Emmen en introduceert zich met dit concert.

Emmer courant 09-09-1933

19xx: De dispositie van het orgel wordt gewijzigd. (04)

De Zacht Gedekt is nu een Bourdon 16'; de Gamba is nu een Viola d'amore; de Aeoline en de Voix Celeste zijn verdwenen en daarvoor in de plaats is een Quint 2 2/3' gekomen.

Nieuw Oud
Manuaal   Pedaal   Manuaal   Pedaal  
Bourdon 16' Subbas 16' (transm.) Zacht gedekt 16' Subbas 16' (transmissie)
Prestant 8'     Prestant 8'    
Gamba 8'     Viola d'amore 8'    
Roerfluit 8'     Roerfluit 8'    
Quint 2 2/3'     Aeoline 8'    
    Voix Celeste 8'    
Orkestfluit 4'     Orkestfluit 4'    
Melophon 4'     Melofoon 4'    
Nachthoorn 2'     Cor de nuit 2'    
Engelse hoorn 8'     Engelse hoorn 8'    
             
             

1955: Dr. J.W. Doeve schrijft op 20 december namens Ds. H.C. Kranendonk van de Kapel een brief aan de Hervormde Orgel Commissie (HOC). De kerk wil graag advies omtrent het orgel in de kapel. Lambert Erné kent dit orgel al vanwege NCRV-ervaringen. Toch zal een formeel bezoek nodig zijn.
Op 22 december schrijft de HOC dat Erné en Hülsmann contact zullen opnemen voor een bezoek. De kosten van dit onderzoek bedragen f 35,-
Op 30 december schrijft ds. Kranendonk aan de HOC dat er in 1949 ook al een rapport opgesteld over het orgel. De toestand is sindsdien niet beter geworden. Erné heeft het orgel in het voorjaar van 1955 bespeeld voor een radio-uitzending. De eerste fase van het onderzoek zou dus overgeslagen kunnen worden. (06)

Orgeladvies vanuit de Orgelcommissie van de Hervormde kerk

Bijlagen van de Handelingen der Generale Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk ten jare 1956

1956: Op 2 februari schrijft de HOC aan ds. Kranendonk dat het rapport uit 1948 inderdaad nog relevant is. Het orgel heeft als fabrieksorgel van slechte kwaliteit afgedaan. Alle gebreken hoeven niet opnieuw te worden opgesomd. Een nieuw orgel zal tenminste 18 stemmen moeten hebben. Dit zou circa f 40.000,- moeten kosten exclusief de orgelkas. Voorgesteld wordt een orgel met Hoofdwerk en Rugwerk. Het pedaal kan worden opgesteld in de hoofdwerkkas. Het orgel kan het beste worden opgesteld op de galerij tegenover de kansel. Dit is akoestisch de beste plaats. Deze galerij zal dan wel versterkt moeten worden. Voorgesteld wordt een orgelreis te maken voor het bekijken van orgels van diverse orgelmakers. Voorgesteld wordt een ontmoeting op 15 februari in het Berghotel te Amersfoort.
Te bekijken orgels: Amersfoort Bergkerk, Spakenburg Gereformeerde kerk, Marknesse Hervormde kerk en Meppel Grote kerk.
Op 9 9 februari schrijft de Orgelcommissie van de Kapel aan de HOC. Voorlopig kan er gezien de kosten nog geen sprake zijn van een nieuw orgel. Het orgel moet vervangen worden, maar eerst dient de financiering geregeld te zijn
Men gaat onderzoek doen naar een minder kostbare oplossing. De orgelreis van 15 februari wordt afgezegd en de kerk neemt later weer contact op. (06)

1959: De plannen voor een nieuw orgel zijn inmiddels ver gevorderd.

Provinciale Drentsche en Asser courant 14-03-1959

1960: Op 23 januari worden offertes (mechanisch en elektrisch) door adviseur Sjouke van der Kooi (Leraar schoolmuziek aan de Chr. Kweekschool) aangevraagd bij verschillende orgelmakers.
Op 26 januari antwoord van Reil. Een mechanisch orgel kost 1900 tot 2200 gulden per stem. Voor een elektrisch orgel 1800-2000 gulden per stem. De levertijd vanaf de opdracht is ca. 10-12 maanden voor een orgel met 17 stemmen.
Op 19 februari schrijft de adviseur aan Reil dat hij van plan is om op 24 februari de werkplaats van Reil te bezoeken. Welke door Reil gemaakte orgels kunnen onderweg bezocht worden?
Op 2 maart levert Reil een offerte. (05)

1961: Verschueren uit Heythuysen bouwt een nieuw tweeklaviers orgel met een zelfstandig pedaal (opus 528). Het orgel heeft een mechanische toetstraktuur en een elektrische registertractuur. (01)
Het orgel heeft dezelfde registertrekkers links en rechts voor een snelle registerwisseling.
Adviseur is Sjouke van de Kooi. De ingebruikname is op 2 juni 1961. De bouwkosten bedragen f 38.200,-. (04)

Foto links:  http://www.kerkeninbeeld.nl Foto rechts: Stichting Orgelcentrum nr. 1325

Dispositie:
Hoofdwerk   Zwelwerk   Pedaal  
Prestant 8' Holpijp 8' Subbas 16' 
Roerfluit 8' Quintadena 8' Baarpijp  8'
Octaaf 4' Prestant 4' Quintbas 5 1/3'
Koppelfluit 4' Roerfluit 4'  Koraal 4' 
Nasard 2 2/3' Spitsfluit 2'    
Superoctaaf 2' Larigot 1 1/3'    
Mixtuur IV-V Scherp III-IV    
Trompet 8' Dulciaan 8'    


Nieuwe provinciale Groninger courant 03-06-1961


1996: Kortsluiting in het orgel.

Nieuwsblad van het Noorden 1996 (03)

2018: 60-jarig jubileum van de organist Reint Elling.

Dagblad van het Noorden 18-09-2018. Klik op de afbeelding voor een vergroting.

2018: Op 18 december schrijft orgelmaker Mense Ruiter een voorstel voor een onderhoudscontract voor de orgels van de PKN in Emmen. Van elk orgel wordt de onderhoudsgeschiedenis vermeld. orgel van de Kapel is tussen 1996 en 2003 zes keer gestemd er zijn zes reparatiebezoeken geweest. Een stembeurt met klein onderhoud zal een dag in beslag nemen. (09)

Bronvermelding:

  1. E-Mail van Jaap Brouwer d.d. 29-12-2002 18:39
  2. www: http://reliwiki.nl/index.php/Emmen,_Kapelstraat_63_-_De_Kapel (26-09-2024)
  3. E-mail van Frits Kaan d.d. 3 januari 2015
  4. Boek: 75 jaar Kapel - Uitgave Hervormde wijkgemeente Kapel Emmen - 1998
  5. Archief Reil
  6. Archief Lambert Erné - Universiteit Utrecht
  7. Archief Jaap Brouwer
  8. www https://www.kapelemmen.nl/ (8-12-2021)
  9. Archief Mense Ruiter


emmen04a.jpg (34870 bytes) emmen04b.jpg (29575 bytes)
Foto's Wieger van Asperen Klik op de foto voor een vergroting

Organisten
:
1952-1980: V. Akkerman en Co Manrho
1980-....: mevr. J.A. Harmsen-Bos
1980-....: Co Manrho en R. Elling