Gieten Hervormde kerk

Informatie over de kerk


Foto vanuit http://www.kerkeninbeeld.nl


Nieuwe Veendammer courant 08-02-1892, 19-02-1892, 12-04-1893, 27-06-1893

1893: De firma L. van Dam en Zn. Te Leeuwarden maakt een bestek op gedateerd 2 augustus 1893. (04)


Advertentie uit "Het Orgel" 1897/10


Brief d.d. 25 september 1893 van Van Dam aan de kerkvoogdij. Klik op de afbeelding voor een vergroting.
De brief is een begeleidinde brief bij het bestek van het orgel. Er wordt hgevraagd of men akkoord is en het bestek getekend kan retourneren.

1894: Bouw van een nieuw orgel door L. van Dam uit Leeuwarden. Ingebruikname op 29 juli 1894 met een bespeling door Pieter van Dam. (01) (02)

Dispositie:
Manuaal  C - g''' Pedaal  C - g'
Bourdon 16'    
Prestant 8'    
Violon 8'    
Holpijp 8'    
Octaaf 4'    
Fluit travers 4'     
Octaaf 2'    
Cornet IV    

Details uit het contract:
 Prestant 8' van Engels tin, gepolijst in het front
Bourdon 16' de laagste tonen houten pijpwerk
Violon 8' vanaf c', open mensuur
Holpijp 8' Laagste tonen houten pijpwerk
Windafsluiting, ventiel of windlozer, tremulant (lichte zweving).
Driedelig windtoestel van nieuwe constructie. (03)
Kosten f 1880,-


Nieuwe Veendammer courant 30-06-1894


Provinciale Drentsche en Asser courant 12-07-1894, Nieuwe Veendammer courant 31-07-1894, Provinciale Drentsche en Asser courant 31-07-1894


Provinciale Drentsche en Asser courant 29-05-1902, 17-06-1902


Provinciale Drentsche en Asser courant 04-05-1920, 13-06-1921 (Uit gemeenteraad Gieten)


Provinciale Drentsche en Asser courant 04-08-1921, 09-08-1921


Provinciale Drentsche en Asser courant 01-04-1923


Provinciale Drentsche en Asser courant 04-08-1921, 09-08-1921


Provinciale Drentsche en Asser courant 05-09-1921


Provinciale Drentsche en Asser courant 24-01-1925, Nieuwsblad van het Noorden 31-01-1925


Provinciale Drentsche en Asser courant 12-12-1927


Provinciale Drentsche en Asser courant 22-08-1929

1939: Informatie vanuit het boek van Jaap Brouwer: Johan van Meurs - een studie over een pionierend orgelbouwer
Op één van Van Meurs’ overzichten met mogelijke adviesopdrachten staat: ‘Gieten, Herv. kerk, bezocht 10-03-1939, orgel schoonmaken’.661
In zijn verzamelde orgelgegevens vermeldt hij bij de dispositie van dit orgel: ‘centrale verwarming’ en ‘windverlies in de laden.662
Of er daadwerkelijk werkzaamheden zijn uitgevoerd, valt aan de hand van deze beperkte informatie niet vast te stellen. Van Meurs begeleidde hier in de jaren zestig nog kerkdiensten.
661 GrA, toegang 1618, inv. nr. 13.
662 Dispositieverzameling Van Meurs, [71].

Johan van Meurs noteert de gegevens van het orgel in zijn dispositiecahier

Klik op de afbeelding voor een vergroting
Uit het boek van Jaap Brouwer: Johan van Meurs - Een studie over een pionierend orgeladviseur

1973: Op 12 december 1973 worden 4 orgelmakers uitgenodigd een offerte uit te brengen voor de restauratie: Vierdag, Hendriksen & Reitsma, Reil en Mense Ruiter.

1974: Op 17 januari 1974 brengt Reil een offerte uit voor de uit te voeren werkzaamheden. Brief. Offerte blz. 01, 02 en 03.
De opdracht wordt aan Reil toegekend. Zie brief d.d. 6 mei 1974 door de kerkvoogdij van Gieten aan Reil. , die op 31 mei 1974 een brief schrijft met afspraken rond de demontage.

1975: Restauratie door Reil uit Heerde. Het contract dateert van 2 juli 1974. Blz 01 en 02. het contract werd vergezeld door een brief.
De volgende werkzaamheden werden uitgevoerd:
-Violon vervange door een Quint 3'. Violon 8' bewaard in de orgelkas.
-Trompet 8' toegevoegd op een niet gebruikte sleep
-Bourdon 16' zo ingericht dat hij in twee standen bruikbaar is: C-d en dis-g3
-Verlaging winddruk  (05)

Dispositie na de restauratie:
Manuaal   Pedaal  
Bourdon 16' C-g  
Prestant 8'    
Octaaf 4'    
Fluit 4'     
Quint 2 2/3'    
Octaaf 2'    
Cornet III    
Trompet 8'    

1980: De Orgelcommissie van de Hervormde kerk constateert dat ze vergeten zijn een eindrapport van de restauartie te sturen. Dit wordt alsnog ingehaald. Zie blz. 01 en 02.

1994: In dit jaar werd het 100-jarig bestaan van het orgel feestelijk gevierd met een concert op 12 november door Wim OPgelder en een lezing door M. den Os. Zie programma blz. 01, 02 en 03

2000: De kerk wordt verbouwd en het orgel wordt ingepakt. Zie brief d.d. 7 september 2000.

2001: Reil meldt via een brief van 15 maart een aantal zaken die via groot onderhoud opgelost zouden kunnen worden. Op dat moment werd er nog niets aangedaan

2003: Groot onderhoud door Reil. Zie voor een specificatie de brief van Reil d.d. 27 januari 2003. Blz 01 en 02
Windlade voorzien van viltringen
Restauratie houten pijpwerk. (05) (09)

Bronvermelding:

  1. R.A. Assen. Archief kerkvoogdij Gieten Brievenboek van kerkvoogden en notabelen 1821 - 1903. Inv. no 7. Brief no 413: Gieten 2-8-1893 gericht aan L. v. Dam en Zn te Leeuwarden. Hierin wordt door de secretaris der kerkvoogdij dhr. H. Nijenhuis het aanbod door genoemde firma gedaan om volgens bestek en conditiën een orgel in de kerk te Gieten te leveren aangenomen, behoudens goedkeuring van het Provinciaal College van Toezicht. De volgende conditiën worden toegevoegd:
    a. recht tot deskundig onderzoek na de bouw van het orgel.
    b. gedeelde betaling: 1e na bovengenoemd onderzoek f.380.-. 2e in nov.1894 de rest f.1500.-. Men neemt van de tekeningen het meest bewerkelijke front en laat aan de bouwers over of er een Gemshoorn 4' of een Fluit travers 4' geplaatst zal worden. Hierna volgt het complete bestek.
    Brief no 415: Gieten 5-9-1893 gericht aan v. Dam, waaruit blijkt dat de brief van 2-8-1893 niet in hun handen gekomen is.
    Brief no 416: Gieten 16-10-1893 Het concept-bestek met toevoeging van de beide laatste artikelen, wordt toegezonden aan v. Dam, met het verzoek het bestek getekend terug te sturen.
  2. Brief no 419; Gieten 30-7-1894. Verzoek aan het provinciaal College van Toezicht, het op 20-7-1894 genomen besluit tot een geldlening van f 1500.- voor gedeeltelijke betaling van het door de firma v. Dam geleverde orgel. De rest f 390,- zal gevonden worden uit vrijwillige bijdragen der gemeente f.230.- en het ontbrekende uit de kerkenkas.
    Brief no 421: Gieten 19-11-1894. Verzending aanneemsom voor het orgel aan de firma L. v. Dam en Zn Leeuwarden. Het blijkt een opsomming te zijn van toegezonden bankbiljetten van f300.-, f.200.-, f.100.-, f.60.-, f.25 en f.20.- tot een totaal bedrag van f.1395.-(de nummers van de bankbiljetten zijn achter de bedragen genoteerd!). Men moest nog f 1400.- betalen, maar er wordt f.5.- ingehouden voor de orgelbank, die v. Dam op rekening van de kerkvoogdij liet maken en die volgens de kerkvoogdij bij het orgel behoorde.

    Inkomsten en uitgaven over 1894. Inv. no 60,

    Inkomsten: bijdrage van de gemeente aan het orgel F 236.75
    Geldlening f 1500.00
    totaal 1736,75
    Uitgaven: Aan L. v. Dam en Zn. voor het geleverde orgel
    kwitantie ged. 29-7-1894 L. v. Dam f 480.--
    kwitantie ged. 22-11-1894 L. v. Dam f 1395.--
    totaal f 1875,--

    In Inv. no 7 komt nog een losse brief voor: Leeuwarden 25-9-1893 van L. v. Dam aan de kerkvoogdij, waarin de toezending gemeld wordt van het herziene bestek(zie brief no 416).

  3. Het genoemde windtoestel bestaat uit: drie gecombineerde blaasbalgen en wel één horizontaal-opgaande of magazijnbalg en twee aanvoerbalgen.
  4. Ook in dit bestek komt, zoals te Assen 1894 Nederlands Hervormde Kerk, een overzicht voor van het gewicht der pijpen, op toonslengte, per kilogram berekend, gespecificeerd in open- of prestantstemmen en gedekte- of fluitstemmen.
  5. Boek: Het Nederlandse histrische orgel 1886-1894 blz. 341-352.
  6. Tijdschriften: Het Orgel 1974/12 Opdrachten
  7. www: http://reliwiki.nl/index.php/Gieten,_Brink_8_-_Dorpskerk
  8. www: https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hervormde_Kerk_%28Gieten%29
  9. Archief Reil
  10. Tijdschrift: Ons Erfdeel 1995/4 M. den Os: Het orgel in de Nederlands Hervormde kerk van Gieten


Afbeelding uit Wikimedia (08)