Het gebouw was oorspronkelijk een synagoge maar is na de Tweede Wereldoorlog in 1948 verkocht en als kerk ingericht door de Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk. Vanaf 1996 wordt de kerk gebruikt door de Baptistengemeente. (01)
Foto (01)
Hoogeveen Baptistengemeente de Schutse
Kerk:
Het gebouw was oorspronkelijk een synagoge maar is na de Tweede Wereldoorlog in 1948 verkocht
en als kerk ingericht door de
Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk. Vanaf 1996 wordt de kerk gebruikt door de Baptistengemeente.
(01)
Foto
(01)
Orgel:
Wanneer het orgel werd geplaatst is niet bekend. Op de
stemkaart van orgelmakerij Mense Ruiter staat dat de windlade van Modern/Moraal
zou zijn. (06)
1960: De kerkenraad vraagt op
20 januari aan Reil om het orgel dat
jaar twee keer te stemmen voor de prijs van f 45,- inclusief de reiskosten. (12)
1962: Op 17 mei
vraagt de orgelcommissie aan Reil om een offerte uit te
brengen voor de uitbreiding van het orgel.
Het orgel heeft dan als dispositie: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Quint 2 2/3', Fluit 4',
Octaaf 2', Mixtuur 1 1/3' en een aangehangen Pedaal.
De organisten
willen het orgel graag uitbreid zien met een mechanisch zelfstandig pedaal met een Subbas
16', Octaaf 8' en een viervoets tongwerk. (02)
1966: Er wordt een orgelcommissie geïnstalleerd die acties op touw
moet gaan zetten voor het
inzamelen van gelden voor de restauratie van het orgel.
Op 5 september
schrijft orgelmaker Mense Ruiter (MR) dat het vergroten van het orgel met een
tweede klavier met 4 stemmen op een eigen windlade en een zelfstandig pedaal met
2 stemmen f 29.000,- kost. Voor dat bedrag wordt ook de windlade
gerestaureerd en een nieuwe speeltafel geleverd.
Als de bestaande windlade
wordt vergroot voor een tweede klavier dan zijn de kosten f 26.000,-.
Van 7
november dateert een offerte van
MR. Het orgel heeft 7 registers die op een windlade staan waar plaats is voor 12
tot
13 registers.
Er is dus ruimschoots plaats voor een uitbreiding. Helaas is
de Prestant 8' het slechtste register. De windlade is van uitstekende kwaliteit
en kan dienen als basis voor een tweeklaviers orgel. De plek van het orgel is
niet zo gunstig, maar kan niet worden gewijzigd. Wijziging van de toegangstrap
zal meer ruimte op het orgelbalkon geven.
MR stelt de volgende dispositie
voor:
Manuaal I: Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3',
Octaaf 2', Mixtuur
Manuaal II: Holpijp 8', Roerfluit 4', Octaaf 2', Nasard 1
1/3', Sesquialter discant
Pedaal: Bourdon 16', Bourdon 8'
Er komt een
nieuwe speeltafel. De prijs bedraagt f 27.200,-
De zinken Prestant kan beter worden vervangen door een nieuw exemplaar. De kosten daarvoor zijn
f 5100,- (06)
1967:
Op 3 januari schrijft de
orgelcommissie dat de restauratie en uitbreiding door MR door kan gaan. In
augustus 1966 is dit al telefonisch toegezegd. Men gaat er vanuit dat de
werkzaamheden starten in augustus 1968.
Op
11 januari bevestigt MR het
ontvangen van de opdracht. Hij is blij met het besluit om ook de Prestant 8' te
vervangen.
Op 27 september stuurt MR een
concept contract met een
werkomschrijving.
Op 18 december volgt het definitieve contract. (06)
Ten bate van het orgelfonds wordt een single uitgebracht.
Gereformeerd
Gezinsblad 2-9-1967 (03)
De opname is gemaakt in de Hervormde Kerk van Rolde. De single kost f 5,35. (Klik op de afbeelding voor
een vergroting) (04)
1968: Op
30 januari meldt MR dat de eerste
termijn is betaald.
Op 4 maart
wordt de tweede termijn in rekening gebracht.
Op
15 oktober schrijft de
orgelcommissie aan MR over de orgelkas. Blijkbaar wordt de bestaande orgelkas in
eigen beheer verbouwd.
Op 30
november brengt MR de vierde termijn in rekening. De totaalsom is inmiddels
toegenomen door loonkostenstijgingen en een hoger BTW percentage tot f 32.300,-
Op 6 december schrijft de
orgelcommissie aan Ruiter dat ze ontstelt zijn dat MR pas in februari 1969 met
de opbouw van het orgel kan beginnen. Kan er niet in januari worden begonnen? MR
heeft al een keer uitstel wegens ziekte gehad. Men wil het orgel nu op 15
februari klaar hebben, omdat de kerk blijkbaar gebruikt zal worden voor en synode-vergadering.
Op
13 december beantwoordt MR de
brief. Hij zal zijn uiterste best doen om de datum van 15 februari te halen. Een tegenslag
is echter dat de windlade inwendig veel slechter is dan gedacht. Dit heeft meer
tijd gekost. MR heeft een stukje hout bewaard zodat men kan zien welke problemen
hij tegenkwam. (06)
Ontwerptekening Klik op de afbeelding voor een vergroting (06)
1969:
Op 6 februari meldt MR dat de
griep bij het personeel heeft toegeslagen. Drie van de zes medewerkers zijn niet
beschikbaar.
Op 6 maart
schrijft MR dat de pijpen voor het tweede manuaal gisteren zijn opgehaald. De
Prestant 8' wordt op 21 maart geleverd. De bourdonlade zou midden maart worden
geleverd. Bij een bezoek aan de leverancier in Duitsland bleek hij deze datum
niet haalt. Het wordt nu de tweede helft van april. MR betwijfelt of de
aanwezige windmachine genoeg capaciteit heeft. Hij is alvast bezig een
beschikbare windmachine klaar te maken zodat deze snel geplaatst kan worden. Het
aanwezige wellenbord is na inspectie niet goed genoeg gebleken en MR heeft hiervoor een
nieuw wellenbord gemaakt. Het plan om de opbouw in fases te laten verlopen laat hij los.
Het orgel zal volledig in de werkplaats worden opgebouwd en alles wordt in een
keer in de kerk geïnstalleerd. Hij verwacht op 24 maart klaar te zijn.
Op
10 maart schrijft de
orgelcommissie dat ze het op prijs stellen dat MR zo´n goede zorg aan het orgel
besteed. MR staat bekend als een goed orgelbouwer. Ze hopen dat de datum van 24
maart nu echt gehaald wordt.
Op 9
september schrijft de orgelcommissie weer aan MR over de oplevertermijn. Er
is besloten het orgel op 4 oktober
in gebruik te nemen. Vlak daarna zal er ook een radiokerkdienst uitgezonden
worden.
Op 17 oktober schrijft
MR dat het orgel deze week gereedkomt. Eis is zelf een zaterdagnacht
doorgewerkt tot zondagochtend 9 uur. Daarna geslapen en niet naar de kerk
geweest. De slechte staat van het inwendige van de windlade was een grote
tegenvaller. Er moest veel vernieuwd worden. Het is geen houtworm maar een soort
houtziekte ontstaan door een foutieve droging van het hout. Hierdoor en door
andere tegenvallers heeft MR een verlies van f 8000,- geleden. MR kan helaas
niet bij de ingebruikname op 18 oktober aanwezig zijn. (06)
Het orgel
wordt door Charles de Wolf ingespeeld op 18 oktober. Hij startte met Psalm 33
van Cornelis de Wolf, waarna samenzang van de eerste twee versen van de psalm.
na een toespraak speelde hij Vater unser im Himmelreich van Dieterich Buxtehude.
Na de overdracht werden vijf orgelwerken van J.S. Bach uitgevoerd.
Op 22 oktober brengt MR de laatste
termijn in rekening.
Op 23 oktober
schrijft MR dat hij het jammer vindt dat de afwerking van het orgel zo
geforceerd moest plaatsvinden. Het orgel zou voor de kerstdagen nog een keer
gestemd moeten worden. Dat valt onder de service. Hopelijk is het eindresultaat
ondanks de verlate oplevering naar tevredenheid. (06)
Dispositie:
| Manuaal I | Manuaal II | Pedaal | |||
| Prestant | 8' | Holpijp | 8' | Bourdon | 16' |
| Roerfluit | 8' | Roerfluit | 4' | Bourdon | 8' |
| Octaaf | 4' | Octaaf | 2' | ||
| Fluit | 4’ | Nasard | 1 1/3’ | ||
| Octaaf | 2' | Sesquialter | Disc. | ||
| Mixtuur | III |
Nederlands Dagblad 11-10-1969, 23-10-1969 (03)
1970: Op 29 januari schrijft de kerkenraad dat zij zich hebben beraden op de brief van
Mense Ruiter omtrent het verlies van f 8.000,- dat hij heeft geleden op de
restauratie en uitbreiding van het orgel. Na advies van de Orgelcommissie heeft
de kerkenraad besloten hem tegemoet te komen door f 4.000,- extra te betalen in
twee termijnen van f 2.000,- in 1970 en 1971.
Op
2 februari dankt Mense Ruiter de
kerk voor hun toezegging. (05)
1971: Op
7 juni vraagt de orgelcommissie of
Mense Ruiter enige werkzaamheden aan het orgel wil uitvoeren.
1. Uitvoeren
van een stembeurt
2. Het 'regeerwerk' maakt een hinderlijk geluid
3.
Verminderen van de geluidssterkte van de Sesquialter
4. Kunnen de Octaaf 2 en de
Nasard 1 1/3 wat zachter worden geïntoneerd
5. De Fluit 4' sluit niet zo goed
aan bij het overige pijpwerk
Wat valt onder de garantie en wat dient er
betaald te worden?
Op 29 juni
stuurt Mense Ruiter een rekening voor het stemmen en nazien van het orgel. Er is
rekening gehouden met de wensen uit de brief van 9 juni.
De intonatie van de
Sesquialter, Octaaf 2 en Quint 1 1/3 zijn wat afgezwakt. Het nazien van de
mechaniek is zonder meer garantie. Dat de drie registers harder klinken is een
gevolg van het opnieuw schilderen van de kerk, waardoor de muren harder zijn
geworden. Ruiter zal maar een deel van de manuren in rekening brengen tegen een
iets lager tarief. (05)
1993:
Op 7 december maakt MR een
prijsopgave voor het vervangen van de elektrische pedaalcontacten van het Pedaal
door een contactloos infrarood systeem. Dit is een oplossing voor de steeds
terugkerende storingen. (06)
1994: Op
23 februari onderzoekt MR de
storingsgevoeligheid van de elektrische pedaalmechaniek. De afstelling heeft een
kleine tolerantie en geeft vaak problemen. Ook veroudering speelt een rol. Het
voorstel is om de mechaniek te vervangen door een infraroodtechniek. (06)
Bronvermelding:
