Hoogeveen Baptistengemeente de Schutse (01)
Kerk:
Het gebouw was oorspronkelijk een synagoge maar is na de oorlog in 1948 verkocht
en als kerk ingericht door de
Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk. Van 1996 wordt de kerk gebruikt door de Baptistengemeente.
Foto (02)
Orgel:
Het jaar van aanschaf van het orgel is niet bekend. Op de
stemkaart van orgelmakerij Mense Ruiter staat dat de windlade van Modern/Moraal
zou zijn. (07)
1962: Op 17 mei 1962
stuurt de orgelcommissie een brief naar Reil met de vraag om een offerte uit te
brengen voor de uitbreiding van het orgel in de kerk.
Het orgel heeft dan de
volgen dispositie: Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Quint 2 2/3', Fluit 4',
Octaaf 2', Mixtuur 1 1/3' en een aangehangen pedaal.
De organisten
willen het orgel graag uitbreiden met een mechanisch vrij pedaal met een Subbas
16, Octaaf 8' en een tongwerk van 4 voet. (03)
1966: Er wordt een orgelcommissie geïnstalleerd die acties op touw zet voor het
inzamelen van gelden voor de restauratie van het orgel.
Er wordt bv. een 45
toeren single uitgebracht met enkele Hoogeveense koren. De opbrengst komt ten
goed van het orgelfonds.
De opname is gemaakt in de hervormde kerk van Rolde (Klik op de afbeelding voor
een vergroting) (05)
Op 5 september
schrijft orgelmakerij Mense Ruiter (MR) dat het vergroten van het orgel met een
tweede klavier met 4 stemmen op een eigen windlade en een zelfstandig pedaal met
2 stemmen f 29.000,- kost. Voor dat bedrag wordt ook de bestaande windlade
gerestaureerd en een nieuwe speeltafel geleverd.
Als de bestaande windlade
wordt omgebouwd voor een tweede klavier zijn de kosten f 26.000,-.
Van 7
november dateert een offerte van
MR. Het orgel heeft 7 registers die op een windlade staan waar plek is voor 12 à
13 registers.
Er is dus ruimschaats plaats voor uitbreiding. Jammer genoeg is
de Prestant 8' het slechtste register. De windlade is van uitstekende kwaliteit
en kan dienen als basis voor een tweeklaviers orgel. DE plek van het orgel is
niet zo gunstig, maar kan niet worden gewijzigd. Wijziging van de toegangstrap
zal meer ruimte op het orgelbalkon geven.
Mr stelt de volgende dispositei
voor:
Manuaal I: Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quitn 3',
Octaaf 2', Mixtuur
Manuaal II: Holpijp 8', Roerfluit 4', Octaaf 2', Nasard 1
1/3', Sesquilater discant
Pedaal: Bourdon 16', Bourdon 8'
Er komt een
nieuwe speeltafel. De prijs bedraag f 27.200,-
De zinken Prestant kan het
best worden vervangen door een nieuw exemplaar. De osten daarvoor zijn f 5100,-
(07)
1967:
Op 3 januari schrijft de
orgelcommissie dat de restauratie en uitbreiding door MR door kan gaan. In
augustus 1966 werd dit al telefonisch toegezegd. Men gaat er vanuit dat de
werkzaamheden starten in augustus 1968.
Op
11 januari bevestigt MR het
ontvangen van de opdracht. Hij is blij met het besluit om ook de Prestant 8' te
vervangen.
Op 27 september stuurt MR een
concept contract met een
werkomschrijving.
Op 18 december volgt het definitieve contract. (07)
Gereformeerd
Gezinsblad 2-9-1967 (04)
1968: Op
30 januari meldt MR dat de eerste
termijn is betaald.
Op 4 maart
wordt de tweede termijn in rekening gebracht.
Op
15 oktober schrijft de
orgelcommissie aan MR over de orgelkas. Blijkbaar wordt de bestaande orgelkas in
eigen beheer verbouwd.
Op 30
november brengt MR de vierde termijn in rekening. De totaalsom is inmiddels
toegenomen door loonkostenstijgingen en een hoger BTW-percentage tot f 32.300,-
Op 6 december schrijft de
Orgelcommissie aan Ruiter dat ze ontstelt zijn dat MR pas in februari 1969 met
de opbouw van het orgel kan beginnen. Kan er niet in januari worden begonnen? MR
heeft al een keer uitstel wegens ziekte gehad. Men wil het orgel nu op 15
februari klaar hebben. Een rol speelt hierin een generale Synode.
Op
13 december antwoord van MR. MR
zal zijn uiterste best doen om de datum van 15 februari te halen. Een tegenslag
is echter dat de windlade inwendig veel slechter is als gedacht. Dit heeft meer
tijd gekost. MR heeft een stukje hout bewaard zodat men kan zien welke problemen
MR tegen kwam. (07)
Ontwerptekening Klik op de afbeelding voor een vergroting (07)
1969:
Op 6 februari meldt MR dat de
griep bij het personeel heeft toegeslagen. Drie van de zes medewerkers zijn niet
beschikbaar.
Op 6 maart
schrijft MR dat de pijpen voor het weede manuaal gisteren zijn opgehaald. De
Prestant wordt 21 maart geleverd. De bourdonlade zou midden maart worden
geleverd. Bij een bezoek aan de leverancier in Duitsland bleek hij deze datum
niet zou kunnen halen. Het wordt de tweede helft van april. MR betwijfelt of de
aanwezige windmachine genoeg capaciteit heeft. Hij is alvast bezig een
beschibaare windmachine klaar te maken zodat deze snel geplaatst kan worden. Het
aanwezige wellenbord was na inspectie niet goed genoeg en MR heeft hiervoor een
nieuwe gemaakt. Het plan om de opbouw in fases te laten verlopen laat hij los.
Het orgel zak volledig in de werkplaats worden opgebouwd en alles wordt in een
keer in de kerk geìnstalleerd. Hij verwacht op 24 maart klaar te zijn.
Op
10 maart schrijft de
orgelcommissie dat ze het op prijs stellen dat MR zo´n goede zorg aan het orgel
besteed. MR staat bekend als een goed orgelbouwer. Ze hopen dat de datum van 24
maart nu echt gehaald wordt.
Op 9
september schrijft de orgelcommisiie aan MR dat men zich al vaak heeft bezig
gehouden met de oplevertermijn van het orgel. Men besluit het orgel op 4 oktober
in gebruik te nemen. Vlak daarna zal er ook een radiokerkdienst uitgezonden
worden.
Op 17 oktober schrijft
MR dat het orgel deze week gereed komt. Ze hebben zelf zaterdag ´s nachts
doorgewerkt tot zondagochtend 9 uur. Daarna geslapen en niet naar de kerk
geweest. De slechte staat van het inwendige van de windlade was een grote
tegenvaller. Er moets veel vernieuwd worden. Het is geen houworm maar een soort
houtziekte ontsaan door een foutieve droging van het hout. Hierdoor en door
andere tegenvallers heeft MR een verlies van f 8000,- geleden. MR kan helaas
niet bij de ingebruikname op 18 oktober aanwezig zijn. (07)
Het orgel
werd door Charles de Wolf ingespeeld op 18 oktober 1969. (04)
Op 22 oktober brengt MR de laatste
termijn in rekening.
Op 23 oktober
schrijft MR dat hij het jammer vindt dat de afwerking van het orgel zo
geforceerd moest plaatsvinden. Het orgel zou voor de kerstdagen nog een keer
gestemd moeten worden. Dat valt onder de service. Hopelijk is het eindresultaat
ondanks de verlate oplevering naar teverdenheid. (07)
Dispositie:
Manuaal I | Manuaal II | Pedaal | |||
Prestant | 8' | Holpijp | 8' | Bourdon | 16' |
Roerfluit | 8' | Roerfluit | 4' | Bourdon | 8' |
Octaaf | 4' | Octaaf | 2' | ||
Fluit | 4 | Nasard | 1 1/3 | ||
Octaaf | 2' | Sesquialter | Disc. | ||
Mixtuur | III |
ND gereformeerd gezinsblad 11-10-1969 en ND gereformeerd gezinsblad 23-10-1969 (04)
1970: Op 29
januari schrijft de kerkenraad dat zij zich hebben beraden op de brief van
Mense Ruiter omtrent het verlies van f 8.000,- dat hij heeft geleden op de
restauratie en uitbreiding van het orgel. Na advies van de Orgelcommissie heeft
de kerkenraad besloten hem tegemoet te komen door f 4.000,- extra te betalen in
twee termijnen van f 2.000,- in 1970 en 1971.
Op
2 februari dankt Mense Ruiter de
kerk voor hun toezegging. (06)
1971: Op
7 juni vraagt de orgelcommissie of
Mense Ruiter enige werkzaamheden aan het orgel wil uitvoeren.
1. Uitvoeren
van een stembeurt
2. Het 'regeerwerk' maakt een hinderlijk geluid
3.
Verminderen geluidssterkte van de sesquilater
4. Kunnen de Octaaf 2 en de
Nasrd 1 1/3 wat zachter worden geïntoneerd
5. De Fluit 4' sluit niet zo goed
aan bij het overige pijpwerk
Wat valt onder de garantie en wat dient er
betaald te worden?
Op 29 juni
stuurt Mense Ruiter een rekening voor het stemmen en nazien van het orgel. Er is
rekening gehouden met de wensen uit de brief van 9 juni.
De intonatie van de
sesquilater, Octaaf 2 en Quint 1 1/3 zijn wat afgezwakt. Het nazien van de
mechaniek is zonder meer garantie. Dat de drie registers harder klinken is een
gevolg van het opnieuw schilderen van de kerk, waardoor de muren harder zijn
geworden. Ruiter zal maar een deel van de manuren in rekening brengen tegen een
iets lager tarief. (06)
1993:
Op 7 december maakt MR een
prijsopgave voor het vervangen van de elektrische pedaalcontacten van het pedaal
door een contactloos infrarood systeem. Dit is een oplossing voor de steeds
terugkerende storingen. (07)
1994: Op
23 februari onderzoekt MR de
storingsgevoeligheid van de electrische pedaalmechaniek. De afstelling heeft een
kleine tolerantie en geeft vaak probleemen. Ook veroudering speelt een rol. Het
voorstel is om de mechaniek te vervangen door een infrarood-techniek. (07)
Bronvermelding: