Hoogersmilde, Hervormde kerk
Opnamen d.d. 29 januari 2020 door G.J. Pottjewijd
J.S. Bach (1685-1750):
Fuga in G BWV 576
B16, P8, O4, Q3, O2 en Mixt
Domenico Zipoli (1688-1726):
Canzona H8', Fl 4'
Willem van Twillert:
Bovenstem-zetting Psalm 98 Plenum
Joh. van
Leeuwen (Organist St. Antonius Rotterdam:
Preludium H8', V8' Later alleen V8'
Kerk
De kerk wordt gebouwd in 1844. Inwijding op 26-12-1844 (01) (22)
Foto (08)
Provinciale
Drentsche en Asser courant 10-02-1855
1870: Op
2 november wordt besloten de
functie koster los te maken van de huidige functie van voorzanger/voorlezer/koster.
(12)
Naar aanleiding van dit besluit ontstaat er
onenigheid over de betaling en komt de kwestie aan de orde in de vergadering
van het College van Toezicht op 1 april in
verbaal 9/12.
Op 3 mei (verbaal
13-3) wordt besloten de zaak nog even aan te houden.
Op 13 juni (verbaal
15) wordt de zaak weer besproken. (21)
Provinciale
Drentsche en Asser courant 08-10-1872
Provinciale Drentsche en Asser
courant 09-06-1880, 16-10-1880, 29-10-1880,
Provinciale Drentsche
en Asser courant 09-11-1880, 12-11-1880
Provinciale Drentsche en Asser courant 16-02-1881, 17-02-1881, 19-02-1881
Provinciale
Drentsche en Asser courant 28-02-1881
Provinciale Drentsche en Asser courant 29-12-1891, 11-01-1892, 21-12-1892,
24-12-1892
Provinciale Drentsche en Asser courant 10-01-1893
1897:
Op 23 februari deelt de secretaris van de kerkvoogdij mee dat hij door de
kerkenraad benoemd is als voorlezer en voorzanger. (12)
1898 : Op 15
november verzoekt ds. Obbink of hij een orgel in de kerk mag laten plaatsen.
De kerkvoogdij stemt daar graag mee in. (12)
Provinciale
Drentsche en Asser courant 17-01-1899, Provinciale
Drentsche en Asser courant 07-04-1900
1901: Op
10 november moet er een nieuwe
organist worden gezocht. De huidige organist M. Schipper bedankt vanwege het
salaris van f 45,- per jaar. Dit was al met f 5,- verhoogd. Schipper komt in de
vergadering uitleggen dat hij oorspronkelijk f 60,- vroeg, maar dat f 50,- ook
genoeg is. Organist en kerkvoogden kunnen het niet eens worden. Inmiddels is
Johan Ludwig bereid gevonden het orgel te bespelen voor f 40,- per jaar. Na
stemming wordt besloten Johan Ludwig te benoemen als organist. (12)
1903: Op 26
december wordt besloten het salaris van de organist met f 12,- te verhogen.
(13)
Orgel
1911: Aanschaf van een nieuw harmonium van het merk Mannborg bij Ansingh
in Zwolle.
Provinciale Drentsche en Asser courant 07-04-1911, 11-04-1911, 17-11-1911
Bijlagen van de Handelingen der Algemeene Synode der Nederlandsche Hervormde
Kerk, ten Jare 1911
Op 11
november wordt afgesproken om met de organist te overleggen over de
tijd van de godsdienstoefening in 'het kleine kerkje'. Welke tijd is het orgel
niet door hem bediend. Onduidelijk is welke kerk hiermee wordt bedoeld. (13)
Foto uit de verzameling van Marcel Pelt. Is het
een loos front voor het harmonium uit 1911?
Provinciale Drentsche
en Asser courant 11-03-1916
1925: Op
12 januari 1925 wordt een brief
besproken van muziekhandel Ansingh uit Zwolle. Een medewerker wil komen om het
orgel na te zien.
Op 3 april
deelt kerkvoogd Pol mee dat de orgelkas in het ongerede is geraakt. De orgelkas
is open aan de achterzijde. Een medewerker van Ansingh dient snel langs te komen
voor een reparatie. (19)
Kasboek 1925-1931 (14)
1926 2 februari salaris organist f 26,-
1926 9 augustus salaris organist J.
Visscher f 26,-
1927 10 februari salaris organiste J. Visscher f 26,- 9
augustus idem
1928 13 februari idem 17 augustus idem
1929 16 maart idem 13
september idem
1930: Op 18
november komt de reparatie van het orgel ter sprake. Het is nog goed genoeg
om een reparatie te rechtvaardigen. Er is overleg geweest met terzake
deskundigen. Er zou een installatie moeten worden aangeschaft om het orgel droog
te houden. Dit vergt een bedrag van circa f 75,- Besloten wordt om de zaak aan
te houden. (19)
Kasboek 1925-1931 (14)
1930 4 maart idem 25 augustus idem
1931 4 februari idem
1931
Op 29 juli wordt de reparatie
orgel van het orgel besproken. Er wordt op de begroting f 100,- gereserveerd om
dit te kunnen uitvoeren. Er wordt een lamp aangebracht om het orgel droog te
houden.
Op 11 september wordt
de ontslagaanvraag behandeld van organiste Mej. Vincker per 1 februari
aanstaande. Er zijn reeds sollicitanten opgeroepen en één kandidaat heeft zich
gemeld. Zij vraagt echter een vergoeding van f 150,- per jaar. Dat is bijna het
drievoudige van het huidige bedrag. Misschien wil mej. Vincker haar functie
langer blijven uitoefenen voor f 75,- per jaar? Dhr. Dol wil de functie wel
overnemen, maar heeft tijd nodig om beter te eren orgelspelen.
Provinciale
Drentsche en Asser courant 25-08-1931
Kasboek 1931-1938 (15)
1931 21 augustus
salaris organiste f 26,-
1932 4 januari reparatie orgel (Steenhuis Groningen)
f 75,- 4 februari organiste J. Visscher f 26,- 29 april cadeau huwelijk J. Visscher (organiste)
f 6,- 2 mei salaris Visscher 1/2 - 15/4 f 11,-
1933 24 april vergoeding orgelspelen 1932 f 15,- 5/2 - 30/4 33 f 40.50 30 juni orgelspel f 26,50 3 augustus
organisten f 24,-
1934 9 januari organisten f 33,35 27 juni organist R. Naber
f 37,50 31 dec organist R. Naber f 37,50
1935 30 juni Naber organist f 37,50
30 juni Meek Assen reparatie orgel f 1,50 31 december Naber organist f 37,50
1936
30 juni Naber f 37,50 30 juni Meek Assen reparatie orgel f 12,- 31 dec Naber f
37,50
1935: Op 13 december 1935 komt aan de orde dat de
huidige organist H. Naber per 1 januari is benoemd als ambtenaar bij de
Stichting Valkenheide in Maarsbergen. Men moet op zoek naar een opvolger.
(19)
1936: Op 3 februari worden de
klachten van de nieuwe organist besproken dat hij geen vergoeding krijgt voor
zijn gemaakte onkosten. besloten wordt aan zijn klacht gehoor te geven. Er zal
een vergoeding van f 1,- per dienst worden betaald. (19)
Kasboek 1931-1938 (15)
1937 30 juni Naber f 37,50 31 dec Naber f 37,50
De reparatie in 1932
door Steenhuis voor f 75,- heeft zo goed als zeker betrekking op de discussie op
18 november van 1930 om een installatie aan te schaffen om het orgel droog te
houden.
Kasboek 1938-1949 (16)
1938 30 juni salaris H.
Naber organist 1e halfjaar f 39 31 dec f 40,50
1939 30 juni idem J. de Vries
reparatie kerkorgel f 2,20 otrganist H. naber f 37,50
1940 juni H. Naber
salaris f 39,- 7 nov H. Naber 15k salaris f 20,50 31 dec J. Feijen organist 17x
spelen f 17,-
1941 30 juni J. Feijen organist f 39,- 10 okt Joh. Meek orgel f
20,80 5 nov psalmbundel voor organist f 5,- 31 dec J. feijen organist 32x
orgelspelen f 32,- Bekleeding achter orgel f 11,13
1942 30 juni J. Feijen f
32,- 27 aug Joh. Meek Assen f 3,75 31 dec J. feijen 34 x orgelspelen f 34,-
1943 25 maart reparatie kerkorgel f 15,- 1 juli J. Feijen organist f 50,- 31 dec
organist f 52,50 Ps. en gezangenbundel voor orgel f 5,-
1944 1 april bundel
orgelmuziek f 3,50 1 juli jac de Vries organist f 77,50 13 juli inbinden
muziekboek f 0,90 Ds, Brouwers muziekboek f 5,- 31 dec Jac de Vries organist f
52,50
1945 23 juni Joh Meek Assen f 10,- augustus Jac de Vries f 62,50 31 dec
idem 31 dec Joh. Meek reparatie orgel f 13,50
1946: Voor f
1.500,- wordt van J. Reil een gebruikt instrument dat afkomstig is uit
het Kerkje aan de Zee op Urk gekocht. (04). Het
was een oud orgel, uit Amsterdam afkomstig en in 1905 te Urk geplaatst. (04)
Voor een geschiedenis van dit instrument zie onderaan deze pagina.
In het kasboek is een overzicht
te vinden van de stand van het orgelfonds en de betalingen voor het orgel:
Op 31 december 1945 bedroeg het saldo van het orgelfonds
f 2.839,63. Op 22 maart werd
aan Reil f 1.500,- betaald. In april kwam er f 416,-
binnen met als omschrijving 'Collecte Orgelconcert'. Op 28 juni werd er f
1.086,87 betaald met als omschrijving 'afgehaald geblokkeerd overgeschreven'.
Een rekening van D. Lahuis bedroeg f 233,26. De restbetaling aan Reil bedroeg f
239,63. J. Offringa kreeg f 239.86 voor het aanleggen van electriciteit.
Teslotte was er een rekening voor het vervoer van het orgel door de gebr.
Vredeveld van f 57,10. Aan het einde van het traject was er een tekort van f
101,09. (16)
Dispositie:
genoteerd door W.D. van der Kleij en W. H. Zwart bij een bezoek aan het orgel.
Bourdon |
16' discant |
Prestant |
8' b/d |
Holpijp |
8' |
Viola |
8' |
Celeste |
8' discant |
Prestant |
4' |
Roerfluit |
4' |
Quint |
3' b/d |
Cornet |
III |
Tremulant |
|
Kasboek 1938-1949 (16)
1946 22 maart J. Reil nieuw
orgel 1e helft f 1.500,- mei Gebr. Vredeveld vracht orgel f 57,50 mei Jac de Vries
organist f 75,- 21 juli D. Lahuis Rek, v. orgel f 233,26 12 november laatste
bedrag Firma Reil f 239,63 november J. Reil f 1086,87
1947 7 juli Jac de
Vries 1e halfjaar f 65,- en Jac de Vries reparatie orgel f 8,- 24 okt tekort in
orgelfonds f 70,29 31 dec Jac de Vries f 62,50
1948 Jac de Vries 2x f 62,50
zonder datum
1949: Op 24 oktober schrijft de predikant van de
hervormde kerk te Heerde een
brief aan ds. Spaling, waarin hij antwoord geeft op een vraag
van ds. Spaling over Johann Reil. De predikant weet niets negatiefs over Reil te
melden. (11)
Ds. Spaling schrijft aan de Hervormde Orgel Commissie (HOC) dat het orgel er
slecht aan toe is en roept de hulp in van de HOC. Volgens de brief zou het orgel
oorspronkelijk uit een RK kerk in Amsterdam komen en in 1859 gebouwd zijn. De
secretaris van de HOC geeft dit bericht op
29 oktober door aan D. Hendrikse
van de HOC.
1950: Op 1 juli
meldt Reil aan de HOC dat alleen de windlade van het orgel naar Heerde is
vervoerd en daar gerepareerd is. Aanstaande maandag gaat de windlade weer retour
kerk. Op 3 juli meldt ds. Spaling
aan de HOC dat de orgelonderdelen in de kerk zijn aangekomen.
Op 8 juli
meldt de HOC dat Lambert Erné het
orgel zal inspecteren. De HOC
schrijft op 8 juli aan Reil dat hij de HOC had moeten informeren over de
werkzaamheden. Dan had er een inspectie in de werkplaats kunnen plaatsvinden.
Hij loopt nu de kans dat de werkzaamheden zullen worden afgekeurd.
Op 18 juli
doet ds. Spaling verslag van de
staat van het orgel aan de HOC na de restauratie door Reil. Hij heeft het orgel
een uur lang bespeeld en doet verslag van zijn ervaringen:
-
Windvoorziening: Functioneert goed en maakt weinig geluid. Wel hoorden hij een
suizend geluid bij de Prestant 8'.
- Windlade: De bij- en doorspraak is
niet geheel verdwenen. Aan de Prestant 4' is niets gedaan.
- Tractuur:
Alle registers lopen nu licht. De toetsmecaniek ramelt niet meer. De toetsen
liggen echter niet op een lijn.
- Diversen: Deze werkzaamheden zijn
uitgevoerd.
- Pijpwerk: Er is inderdaad gestemd en geďntoneerd, maar er
zijn nu alweer valse tonen aanwezig. De registers geven geen egaal geluid.
Slotconclusie: Er is aardig wat verbeterd, maar voldoende is het nog niet. Hij
vergelijk de uitgevoerde werkzaamheden met het contract met reil van 14 april
1950.
Van deze brief is ook een getypt
afschrift aanwezig in het
archief.
Op 21 juli schrijft
de HOC dat de brief van Spaling is ontvangen. De HOC zal het orgel nogmaals
onderzoeken.
Op 12 december meldt
ds. Spaling aan lambert Erné dat reil nog sateeds geen brief heeft ontvange van
de HOC en dus geen reden heeft om iets aan het orgel te doen. (11)
1951:
Op 4 januari schrijft de HOC aan
Reil dat hun brief van 19 oktober blijkbaar niet is aangekomen. Ze sturen de
brief nogmaals.
Op 13 maart
schrijft de HOC aan ds. Spalink dat Reil niet heeft gereageerd op de brieven
van 19 oktober en van 4 januari. De HOC raad Spalink aan bv. Flentrop een
offerte te laten maken voor de werkzaamheden, die nog moeten worden uitgevoerd.
Dan kan Reil in rechte worden aangesproken om deze herstelkosten te betalen.|
Op 7 juni meldt ds. Spalink aan
de HOC dat reil op 31 mei langs is geweest om aanvullende werkzaamheden uit te
voeren.
Op 22 augustus meldt
de HOC dat na onderzoek bleek dat de windlade nog steeds bij- een doorspraak
vertoond. De HOC raadt ds. Spalink aan reil per aangetekende brief hiervan op de
hoogte te stellen. (11)
1953: De HOC
informeert bij Ds. Spalink naar
de stand van zaken in het verschil van mening met Reil. Deze brief wordt ook
toegestuurd aan mr. A. de Jong te
Mijnsheerenland. (11)
47 kasboek 1958-1962 (17)
1958 26 april 'Orgenist' bijdragen 1/1 - 27/4 f 98,-
1958 22 juli orgelspelen
J. Hoeks 20/7 f 3,50 30 okt idem 24/8
1959 6 januari loon organist f 150,50
1959 22 januari orgelstemmen f 45,-
1959 25 januari Geld orgelfonds 1958 naar
spaarbank f 256,65
1959 5 juni orgelspel J. Hoeks f 21,- 29 sept 4x f 14,-
1959 15 juli 1e half jaar orgelspel A. Gropstra f 112,- j Hoeks f 2x f 7,-
1959 24 juli AOW Gropstra f 6,76
1960 8 januari A. Gropstra en J. Hoeks 1e
halfjaar f 59,50 AOW 3,30 en 3,74
1960 12 januari J. Reil orgelstemmen 45,-
1960 22 januari Orgelfonds op de spaarbank f 361,88
1960 26 mei orgelfonds
spaarbank f 23,82 1 sept f 40,98 7 nov f 42,17
1960 23 oktober organisten 1e
halfjaar f 98,m-
1960 9 juni organist J. Hoeks f 14,- 3 nov 28,-
1961:
Op 2 oktober stuurt Reil een brief
naar de kerk met informatie over een mogelijk nieuw orgel. Hij biedt aan de
eenklaviers types 6 en 10 of mogelijk een orgel op bestelling, die een wat
langere levertijd hebben. (09)
47 kasboek 1958-1962 (17)
1961 20 jan orgelfonds f 33,12 24 mei f 73,70 5 okt f 64,09
1961 10 mei J.
Hoeks f 21
1961 24 dec. 2e halfjaar organist f 70,-
1962 12 jan orgelfonds
f 51,53
1962 17 mei J. Hoeks f 38,50 31 dec f 28,-
1963:
Men plaatst een advertentie in Trouw 7 december voor een gebruikt orgel. (10)
47 kasboek
1958-1962 (17)
1963 1 januari organisten 2 1/2 jaar f
80,50
1963 11 okt orgelfonds f 350,0
49 kasboek 1963-1966 (18)
1963 22 juni organist Gropstra f 84,- 29 dec f 84,-
1963:
Vanaf het midden van de jaren '50 wordt er geld in een orgelfonds gestort. In
1963 is dit fonds aangegroeid tot ruim f 2.700.- (17)
1964: Het orgel wordt vervangen door een electronisch orgel achter een schijnfront.
Het orgel wordt gekocht bij Van Sloten te Assen. voor f 3.650,-
49
kasboek 1963-1966 (18)
1964 6 juli aan van Sloten Assen
orgel f 3.650,-
1964 5 november Muziekboek voor mej. D. Hoeks f 19,75
1964
31 dec mej. D. Hoeks organist f 45,50 en T. Koers organiste f 66,50
1965 23
april Aan A. Gropstra van 1964 organist f 60,-
1965 28 juni Mej. T Koers
orgelspel 1e half jaar f 63,- d. Hoeks idem f 59,60
1964 31 dec Mej. Koers f
73,50 D. Hoeks f 56,-
1970: Vierdag plaatst een positief dat in 1964 werd gebouwd voor de Hervormde Adventskerk in Amersfoort. Het orgel wordt ingewijd op 17 december 1970.
Adviseurs waren Willem Hülsmann en Adr. de Groot. (03)
Volgens het boek Het kerkje aan zee is het orgel te Hoogersmilde
gesloopt door Vierdag: "Zij namen mee wat bruikbaar was", herinnert oud
kerkvoogd Wildeboer uit Hoogersmilde zich over deze gebeurtenis, "de rest werd
verdeeld en opgeslagen, de grote pijpen op de peerdezolder. Daar hebben ze
gelegen en m'n vader maakte er wel eens een afvoerpijpje mee. Als jongens konden
we er prachtige gevechten mee houden, het leken wel speren, ze gooiden prima.
Van het houtwerk heeft Visser nog een bed gemaakt, maar zakte daar door. Waar
echter de kern van dit oude en misschien historisch belangrijke instrument is
gebleven, is helaas onbekend." (05)
Het
Orgel 1970 mei blz. 146, Het Orgel 1971 april blz. 146
Klik op de afbeelding om een grotere versie te bekijken . Foto: Geert Koops
Dispositie (04):
Manuaal |
C-f’’’ |
Pedaal C-d’ |
Prestant |
4' |
Aangehangen |
Holpijp |
8' |
|
Roerfluit |
4' |
|
Octaaf |
2' |
|
Scherp |
II 1’ |
|
Voor
foto's tijdens een stembeurt
van het Vierdag-instrument zie onderaan deze pagina.
Foto (08)
Orgel met gesloten luiken
2007: Al op op 25 januari 2007 werd al
een onderzoek uitgevoerd wat de mogelijkheden waren het orgel vanuit de
Gereformeerde kerk naar "De Schakel" over te plaatsen.
Onderstaand de stand
van zaken:
Het instrument bleek wat afmetingen betreft prima op het balkon in
de kerkzaal van het Kerkelijk Centrum “De Schakel" te passen. Het balkon is ruim
genoeg, er is voldoende hoogte en de balustrade met onderslag is aan passen aan
de nieuwe opstelling.
Er zullen ± 12 zitplaatsen komen te vervallen.
De
vloer waarop het orgel moet komen te staan moet worden uitgevlakt. De
verhogingen waar nu het Vierdag positief en de te verwijderen stoelen staan
moeten worden verwijderd.
De trekstang boven de balustrade vergt aanpassingen
aan het orgel. Het Vermeulen-orgel moet om deze trekstang heen worden gebouwd:
het front er vóór, de rest er achter. Het vergt enkele aanpassingen aan de kas
en binnenin verplaatsing van een rij pijpen.
De conclusie is dat
overplaatsing goed mogelijk is, mits een aantal aanpassingen wordt uitgevoerd.
Met name de klank zal doorgewerkt moet worden om in de nieuwe ruimte aangenaam
te kunnen klinken.
Het instrument is erg vervuild. Dit is grotendeels gevolg
van het ontbreken van een dak op de kas.
De orgelkas vertoont een aantal
gebreken: scheuren in panelen, beschadigingen aan paneelomrandingen. In de
raamwerken aan weerszijden van de kas is doek gespannen, in plaats van vaste
panelen.
Bij de eerdere overplaatsing is de kas op een aantal plaatsen
doorgezaagd. In constructieve zin is dit niet hersteld. Doordat de kas staat
ingeklemd tussen de balkonvloer en het plafond doet het geheel steviger aan dan
het op zichzelf is.
De bovenste profileringen aan de kap boven de speeltafel
lijkt een nogal afwijkende maat te hebben. In het snijwerk zitten een aantal
scheuren.
De speeltractuur functioneert goed.
De registertrekkers
verschillen nogal qua trekkracht. Dit zal hoogstwaarschijnlijk het gevolg zijn
van het wegslijten van de grafiet-glijlagen.
De windlade is in 1982
gerestaureerd door Mense Ruiter. Deze functioneert naar behoren.
Balg,
regelaar en windmachine functioneren goed.
Er zijn enkele kleine lekkages
waarneembaar in aansluitingen en bij pakkingen. Het systeem is niet erg
geruisloos.
De houten pijpen zijn goed in orde, evenals overwegend het
metalen binnenpijpwerk. Enkele kleine stemschades.
De frontpijpen zien er
goed uit op enkele voetspitsen na, deze zijn ingezakt. (10)
Dit resulteert in een offerte van 31
januari (20)
Uit te voeren werkzaamheden voor overplaatsing:
- Demontage - transport - opbouw
- onstructief herstel kas - inpasser van de kas in de balustrade -
aanpassingen rond de trekstang -aanvulling frontondersteuning
- Inregeling en afstelling van alle mechanieken
- Klankaanpassing en stemming
- Luiken en panelen herstellen, aanvullen c.q. nieuw maken.
- Een nieuw dak aanbrengen
- Snijwerk repareren.
- Alle speel- en registermechanieken op draai- en geleidepunten inwrijven
met grafiet.
- Lekkage in de windvoorziening herstellen.
- Reparatie van mankementen aan het metalen pijpwerk. (10)
2009: De Gereformeerde kerk in Hoogersmilde wordt gesloten en verkocht. Het orgel uit de voormalige Gereformeerde kerk
zal worden overgeplaatst naar "De Schakel".
Het orgel geplaatst in De Schakel, maar voor het herstel van de kleuren en het
bladgoud.
2010: Er worden pogingen ondernomen om het
orgel op de monumentenlijst geplaatst te krijgen. Deze pogingen lijken niet
geslaagd. Op de monumentenlijst van 2024 is het orgel niet vermeld. (20)
2012:
Het orgel uit de Gereformeerde Kerk is door de orgelmaker Mense Ruiter verplaatst
naar de hervomde Kerk en gerestaureerd.
Tijdens de demontage in juli raakten
twee orgelpijpen beschadigd doordat een van de vrijwilligers er per ongeluk op
ging staan. Mense Ruiter herstelde de pijpen.
Kunstrestaurateur Lammert
Muller uit Zuidhorn voerde een kleuronderzoek uit en schilderde het orgel
opnieuw. Ook bracht hij het bladgoud aan.
Beeldhouwer Tico Top uit Kruisweg
leverde 3 stuks snijwerk.
Orgelmaker Mense Ruiter schrijft in
november een memo voor de
waardebepaling van het orgel. De herbouwaarde wordt geschat op circa EUR
162.000,-
Op 29 september
worden nog de extra werkzaamheden in rekening gebracht:
-Maken achterste deel
van de middentoren
-Verwormde krul van de linker Cul-de-Lampe opnieuw
gesneden
-Geen extra kosten voor aanpassing balkonvloer
-Aanbrengen van
lessenaar- en pedaal-verlichting
-Kleine orgel in de kerkzaal geplaatst
-Later verplaatsen kleine orgel naar de grote zaal. Het instrument zal nog
worden nagezien en gestemd.
Het orgel is op 2 november 2012 weer in
gebruik genomen. Zie
ingebruiknemingsprogramma. (20)
Neie Smildeger van 23 oktober 2012, onbekende krant
2012
van het verplaatste Vermeulen-orgel:
Foto's: Geert
Koops
Klik op de afbeelding om een grotere versie te bekijken
Noten:
- Boek: T.A. Romein, De hervormde predikanten van Drenthe
sedert de Hervorming tot in 1861, J. Oomkens Groningen, 1861 blz 76
- Vervallen
- Het orgel april 1971 blz. 146.
- E-Mail van Jaap Brouwer d.d. 29-12-2002 18:39
- E-Mail van Victor Timmer d.d. 1-5-2006
- E-Mail d.d 16-07-2012 van Jans Vrieling
- Boek: Klaas de Boer, Er staat een orgel in, Het
kerkje aan de zee en zijn kerkgangers, Stichting Urker uitgaven, 1987 50-54
(Victor Timmer uit Leek wees mij op het boek)
- www:
http://reliwiki.nl/index.php?title=Hoogersmilde,_Rijksweg_179_-_De_Schakel
- Archief Reil
- Onderzoek archieven door Jans Visscher uit
Hoogersmilde
- Archief Lambert Erné - Universiteit Utrecht
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 16 Kerkvoogdij Notulen 1857-1908
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 17 Kerkvoogdij Notulen 1901-1924
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 43 kasboek 1925-1931
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 44 kasboek 1931-1938
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 45 Kasboek 1938-1949
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 47 kasboeken 1958-1962
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 49 kasboek 1963-1966
- Drents Archief: 0805 Nederlands Hervormde Gemeente
Hoogersmilde 18 Kerkvoogdij Notulen 1924-1936
- Archief Mense Ruiter
- Drents Archief: 0446 Provinciaal College van Toezicht
Hervormde Gemeenten 74 1870
- Boek: Kleine historie van Hoogersmilde - Een blik
terug van brug naar brug, Stichting 375 jaar Hoogersmilde, 2008 164-166
Geschiedenis van het voormalige orgel
dat werd aangekocht uit Urk (05)
1902: Orgel aangekocht uit Amsterdam en geplaatst op de kraak.
1905: Plaatsing boven de kansel
1927: Opdracht voor een restauratie aan G. van Leeuwen voor f. 575,-
- Schoonmaak,
- Nazien mechanieken en windladen, balgen en kanalen
- Vervangen van pijpwerk van Cornet 4 en Octaaf 2
- Nieuwe registerknoppen
1928: Werk uitgevoerd door W. van Leeuwen (daarbij ander klavier en toevoeging Vox Celeste 8 voor extra f. 145,-)
1929: Reparatie van het trapmechanisme van de balg door W. van Leeuwen.
1942: Het orgel wordt door J. Reil uit de kerk verwijderd en in 1946 te Hoogersmilde geplaatst in een andere kas.
De dispositie te Urk:
Bourdon 16 D
Prestant 8 B/D
Holpijp 8
Viola 8
Celeste 8 D
Prestant 4
Roerfluit 4
Quint 3 B
Octaaf 2
Cornet 4 sterk
Tremulant
Mechanisch en aangehangen pedaal
Foto's van dit instrument uit het boek: S.v.d. Berg e.a., Het kerkje aan zee, Urk 1986
Organist Johannes Oost op de rechter foto
Trouw 02-11-1987 Klik op de afbeelding voor een vergroting
Foto's (Geert Koops) tijdens een stembeurt van het
Vierdag-orgel uit de Schakel: