Klazienaveen-Noord, Veenkerk

In 1884 werd een begin gemaakt met de vervening van het Smeulveen van eigenaar Jan Evert Scholten. Voor de afvoer van turf naar zijn fabrieken in Groningen groef hij het Scholtenskanaal dat aansloot op het Stadskanaal. Nadat in 1890 de eerste bewoners van de veenkolonie een gemeenschap begonnen te vormen werd er voor en door Jan Evert Scholten een houten school met meesterswoning gebouwd en een loods voor de winkelnering van de familie Krikke. Toen de evangelist Braakhekke uit Emmer-Compascuum op een zondagmiddag rond 1900 een preekbeurt moest vervullen in Oranjedorp zag hij dat het Smeulveen aan snee was.

Per brief vroeg hij aan Jan Evert Scholten of deze niet eerst een kerk wilde bouwen voor de veenarbeiders in plaats van een kroeg. Zo kwam er in 1902 een houten kerkje op het bovenveen. De wat eigenzinnige bewoners van toen wilde nu ook een eigen voorganger. Willem de Weerd uit Twello begon in 1904 zijn evangelisatiewerk en bleef daar tot aan zijn dood in 1946. De eigen bevolking bracht voor het traktement van de evangelist ruim 200 gulden bijeen. De rest plus 10.000 turven kwam van de familie Scholten, die ook af en toe voor een nieuwe fiets zorgde voor De Weerd.

Hij beschreef zijn pastorale arbeid in het Drentse veen in een drietal boeken, onder andere 'De Domeneer van Turfland'. De Weerd noemde het boek zijn papieren collectant, want van de verkoop wilde hij een nieuwe kerk bouwen omdat het dorp Klazienaveen gepland was op de plek waar nu Klazienaveen-Noord is. De Eerste Wereldoorlog gooide roet in het eten en De Weerd moest de bouw uitstellen. De opbrengst van het boek was te weinig voor de bouw van een nieuwe kerk. En weer was het Scholten die te hulp schoot door de grond en mankracht te leveren voor de bouw van de kerk. De eerste steen, in de toren, werd onder grote belangstelling gelegd door De Weerd op 15 juni 1922. Achter deze eerste steen zijn twee flessen ingemetseld met een oorkonde waarin de namen van de toen aanwezige personen alsmede van schenkers en andere burgerlijke en kerkelijke autoriteiten. In de tweede fles bevindt zich een papier met de volgende tekst: "dat hij, die breekt deze muren, bezield met de geest om af te breken, zij gewaarschuwd, want het woord de Heren is tot in eeuwigheid". Ook zit achter de grijze steen een Emmer Courant, Asser Courant en een Veenbode, samen met een aantal muntstukken en bankbiljetten uit 1922.

In 1917 is het houten hulpkerkje verkocht aan Barger Compascuum. Van het verkochte houten hulpkerkje staat nog een schaalmodel in de hal van de Veenkerk. 
De eerste steen voor het huidige roodstenen kerkgebouw werd uiteindelijk op 15 juni 1922 gelegd. Dit is nog altijd aan de buitenkant van de toren te zien. Achter deze ingemetselde steen bevinden zich twee flessen, een Emmer Courant, een Asser Courant, een Veenbode en geldstukken en bankbiljetten uit 1922. In de eerste fles bevindt zich een oorkonde met namen van destijds aanwezige personen, schenkers van geld en andere burgerlijke en kerkelijke autoriteiten. In de tweede fles een papier met de tekst "dat hij, die breekt deze muren, bezield met de geest om af te breken, zij gewaarschuwd, want het woord des Heren is tot in eeuwigheid".  De kerk werd ingewijd op zondag 11 februari 1923. De kerk werd grotendeels bekostigd door de firma Scholten die de grond schonk en de arbeidskrachten. In 1915 had zij ook al een pastorie gebouwd voor de heer De Weerd. Het bouwmateriaal voor de kerk werd grotendeels aangeschaft van de opbrengst van het boek "de domineer van turfland". 
Opvallend bij de Veenkerk zijn de vele teksten op de muren, trap en de twee houten pilaren, alsook boven de ingang onder de 25 meter hoge toren. In het liturgisch centrum staat de avondmaalstafel centraal waarop een statenbijbel uit 1874 ligt en een avondmaalstel. De Weerd schafte beide aan van een bedrag van f 500,- die hij ontving van een dankbare zeemansvrouw omdat haar man behouden was teruggekeerd van zee na de Eerste Wereldoorlog. Dit is te lezen voorin de opengeslagen bijbel op de avondmaaltafel. Eveneens opvallend in de Veenkerk is het Christusbeeld (een kopie van het beroemde beeld van Thorwaldsen uit Kopenhagen). De vele teksten en het beeld waren er omdat De Weerd vond dat de protestantse kerken ook moesten spreken als er niemand sprak.

In 1993 werd de kerk gerestaureerd.
Het is een eenvoudige kerk, sober van inrichting. In het liturgische gedeelte staat de Avondmaalstafel met daarop een zilveren avondmaalsstel en een statenbijbel. Het spreekgestoelte is bij de restauratie vervangen door een replica van de preekstoel van 1923 en weer op zijn oorspronkelijke plaats teruggebracht. De eikenhouten preekstoel is een getrouwe replica van de preekstoel van 1923. Op het klankbord ervan staat de tekst: "zijt daders des woords, niet alleen hoorders." De houten banken stammen uit 1922.
In de toren bevindt zich een uurwerk dat eveneens als het smeedwerk van de wijzerplaat met de hand is gemaakt.
De veenkerk maakt deel uit van de ontstaansgeschiedenis van deze streek. Onlosmakelijk blijft de naam Scholten verbonden aan de Veenkerk aan het Scholtenskanaal in Klazienaveen-Noord.

Momenteel telt Klazienaveen noord 66 woningen en 200 inwoners. Elke zondag wordt er om 10 uur in de Veenkerk een kerkdienst gehouden. De kerkdiensten geschieden onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de in 1904 door De Weerd opgerichte en bij Koninklijk Besluit goedgekeurde Hervormde Evangelisatievereniging Immanuel. Het kerkbestuur is autonoom maar van de vroegere afstandsevangelisatie van De Weerd, staan de lidmaten ingeschreven bij de Hervormde Kerk van Nieuw Dordrecht dat van oudsher de moederkerk was van de gehele streek. De diensten in de Veenkerk vinden plaats overeenkomstig de kerkorde van de Nederlands Hervormde Kerk echter onder verantwoording van het autonome bestuur van de Evangelisatievereniging Immanuel.  
Het "Kerkie van De Weerd" zoals de Veenkerk vroeger werd genoemd, hoopt in 2004 haar 100 jarig bestaan te vieren. Misschien wederom met een preek in de Drentse taal.