Nijeveen, Gereformeerde kerk


Geluidsopnamen Geert Jan Pottjewijd d.d. 17 augustus 2021
 - J.S. Bach (1685-1750): Fuga in G BWV 576 Hoofdwerk: Plenum zonder trompet
 - George Green (18e eeuw): Diapason movement Registratie: Prestant 8',  Roerfluit 8'

1832: De Gereformeerde kerk werd gesticht op 26 februari.

1834: De kerk (nu afgebroken) werd gebouwd op "Het ronde kampje". Er is een voorzanger (A.Westerhof), dus nog geen orgel


Foto: Facebook Oud Drenthe in woord en beeld

1857: Voorzanger A. Westerhof wordt opgevolgd door A. de Boer.

20-08-1877: Dominee G.A.Walle is door iemand van elders in kennis gesteld van een gunstige gelegenheid om een orgel te kopen.

18-09-1877: De aankoop van een orgel wordt voor onbepaalde tijd uitgesteld.

25-09-1894: De Jongelingsvereniging die jaarlijks een feest viert en niet van "hoormuziek" gebruik mag maken, omdat dat dit opzwepend is - vooral als er iets anders dan psalmen wordt gespeeld -, mag dit jaar een orgel als muziekinstrument gebruiken. (waarschijnlijk is dit een harmonium geweest voor eenmalig gebruik. j.m.)

1899: Jongelingsvereniging Obadja verzoekt een orgel in de kerk te mogen plaatsen en wil daartoe geld ophalen. Dit verzoek word toegestaan.

01-01-1901: Obadja biedt de kerkenraad, met het door hen ingezamelde geld, een orgel aan. Het orgel wordt op de galerij geplaatst, omdat in de kerk eigenlijk al zitplaatsen te kort zijn. Meester Van der Kooi, tot in die tijd voorzanger, neemt plaats achter het klavier en zal tot in lengte van jaren het orgel bespelen .


Provinciale Drentsche en Asser courant 29-05-1901

1902: Voor de organist wordt een Psalmboek aangeschaft, gezet voor orgel door J. Worp.

1906: Een rekening betreffende het orgel zal niet worden betaald alvorens het orgel in orde is.

1912: Organist Kruithof uit Kampen wil in maart een uitvoering op het orgel geven. Wordt toegestaan op voorwaarde dat er niets onstichtelijks ten gehore wordt gebracht.

1915: Obadja maakt een potje van het orgeltrappen. De organist, meester Van der Kooi beklaagt zich hierover. Overwogen wordt een vaste orgeltrapper in dienst te nemen.

1916: Barteld Kuyer wordt orgeltrapper tegen fl 27,50 per jaar.

1925: Aantekeningen uit de notulenboeken 1925 (xx)

1926: Aantekeningen uit de notulenboeken 1926 (xx)

1926: Aantekeningen uit het kasboek van de penningmeester van de kerk 1926 (xx)

1926: Er komt een legaat van Geertje Smid Kld. beschikbaar. Dit legaat is dusdanig groot dat omgezien kan worden naar een groter orgel. Via een advertentie wordt een orgel aangeboden in een kerk te Gouda. D. de Boer - scriba en P. v.d. Kooi, hoofd van de school en nog steeds organist, nemen kontakt op met een meneer Kolijn te Gouda en reizen af om het orgel te bezichtigen. Ze komen enthousiast terug en we besluiten tot koop over te gaan. Kosten fl. 750,-- plus fl. 250,-- voor afbraak, vervoer en opbouw in onze kerk.
Het orgel uit Gouda is afkomstig uit de Gereformeerde kerk (Kattensingel?) (12)en werd in 1905 gemaakt door Maarschalkerweerd (04)
Deze kerk werd in Gouda gesloten omdat de kerk te klein geworden en men een andere kerk vergrootte. (13)
Het oude orgel wordt te koop aangeboden en gaat voor fl. 100,-- naar Nijensleek. Die fl. 100,-- zal in 4 jaar worden afbetaald, maar na 3 jaar vindt de kerkenraad het welletjes en doet ze de laatste fl. 25,-- kado i.v.m. de slechte financiële situatie van de gereformeerde kerk van Vledder, waaronder Nijensleek dan nog resorteert.

nijeveengk5.jpg (15804 bytes)
Foto: Beeldbank Historische Vereniging Nijeveen nr. 7082


De standaard 07-04-1926 en De Amsterdammer 08-04-1926 (Gelijke tekst) en Amsterdamsche kerkbode; officieel orgaan van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende), jrg 40, 1926, no 2046, 18-04-1926

1928: Meester Van der Kooi speelt te vlug op het orgel en wordt vermaand wat langzamer te spelen.

1931: Klaas Matter verzoekt wegens het ontvangen van kerkorgelles op het kerkorgel te mogen spelen. Wordt toegestaan.

1935: K. Matter wordt aangesteld als organist i.v.m. het vertrek van meester Van der Kooi naar Meppel. M. Mulder wordt benoemd als plaatsvervanger. Over Klaas Matter was de volgend anekdote bekend in het dorp: "Boven de lessenaar van het orgel had dhr. Matter een spijker met een touwtje bevestigd. Aan dat touwtje hing Matter, voordat hij begon te spelen, een sleutel. Dit was de sleutel, die toegang gaf naar het orgel. Het orgel was in 1949 geplaatst boven de preekstoel. Als er een speciale dienst was, en Matter was organist, dan ging de koster D. Karsten voordat organist Matter in de kerk was naar boven en maakte het touwtje wat korter, door er een aantal knoopjes in te leggen. Het effect was dat het tempo wat hoger werd. Na de dienst maakte Matter de aangebrachte knopen ongedaan, hiermee was het touwtje weer terug gebracht op de lengte die Matter graag zag".

1939: Op 23 januari 1939 schrijft orgelmaker Van der Molen aan Reil dat organist Matter bij hem op bezoek was om te informeren naar een windmotor. Van der Molen vraagt Reil om een offerte uit te brengen en als het doorgaat de motor te plaatsen met zijn assistentie. Hij voegt een kaartje toe met de locatie van de kerk.
Op 25 januari 1939 (Blad 01, 02) schrijft Reil aan Van der Molen uit Steenwijk dat hij een windmachine voor Nijeveen kan leveren. Blijkbaar had Van der Molen het orgel in onderhoud. Kosten inclusief plaatsing HFl 218,=
24 februari 1939 schrijft Reil aan organist Matter dat er een Meidinger windmachine kan worden geleverd voor hfl 218,= en dat restauratie een bedrag van Hfl 110,=  zal vergen.
Op 6 maart 1939 offreert Reil aan organist Matter een 2-klaviers pedaalharmonium met windmotor voor Hfl 917,28. Voor inruil van zijn huidige instrument wil Reil Hfl 367,28 geven zodat Matter Hfl 550,= dient bij te betalen.
Op 4 augustus 1939 een briefkaart vanuit Nijeveen aan Reil met het verzoek prijsopgave te doen
11 augustus 1939 doet Reil een voorstel van Hfl 270,= voor een aantal werkzaamheden aan het orgel:
 - Plaatsing van een electrische windmachine
 - Restauratie van pijpwerk en mechaniek
 - Stemabonnement
Op 8 augustus 1939 schrijft Reil dat hij op 10 augustus langs wil komen in Nijeveen om de situatie in ogenschouw te nemen.
Op 11 september 1939 schrijft Reil dat er voor Nijeveen een apart type windmotor benodigd is. Hij zal dit bestellen bei Meidinger in Zwitserland.
Op 26 september 1939 schrijft Reil aan predikant Spek dat de motor vanuit Duitsland is verstuurd
Op 18 oktober 1939 schrijft Reil aan de predikant Spek dat het eigenaardig is dat de windmotor nog niet binnen is. Twee later bestelde motoren zijn al binnen.


Het orgel 1939 oktober

Op 30-10-1939 wordt er voor fl. 270,-- door Reil een elektromotor geplaatst en groot onderhoud gepleegd. Hierdoor wordt de orgeltrapper overbodig gemaakt. Wegens mobilisatie wordt de reparatie eerst even uitgesteld. Ook de organist is opgeroepen.
Op 15 november 1939 vraagt organist Matter aan Reil of hij langs kan komen om te overleggen omtrent het orgel.
op 18 november 1939 antwoord Reil aan organist Matter dat hij deze week nog niet langs kan komen, maar wel volgende week om het orgel in orde te maken.

B. Kuyers schrijft aan Reil dat hij een horloge in de kerk heeft gevonden. Hij vraagt of hij het moet sturen of dat Reil binnenkort nog langs komt.
Op 19 november 1939 schrijft Reil aan B. Kuyers dat hij blij is dat zijn horloge is gevonden. Hij komt binnenkort langs om het op te halen. (10)

1940-1943:Op 21 oktober 1940? schrijft organist Matter Reil of hij langs kan komen omdat er een paar tonen blijven hangen. Organist Klaas Matter vraagt Reil op 4 augustus 1941 om een stembeurt en informatie omtrent een onderhoudscontract. 
Op 25 november schrijft organist Klaas Matter in een briefkaart (voorzijde, achterzijde) aan Reil met het verzoek het orgel te stemmen en de blaasbalg te reparen, die steeds meer lekkage vertoont. (10)

1947: Blaasbalg van het orgel gaat stuk. Enkele weken een huisorgel in de kerk. Kerkrestauratie: orgel zal boven de preekstoel worden geplaatst.

1949: Op 22 februari brengen de adviseurs Joh. M. Vetter en R. Kamp van de Gereformeerde organisten Vereniging (GOV) aan de orgelcommissie in Nijeveen rapport uit over de noodzaak het orgel in de kerk te verplaatsen en mogelijk uit te breiden na een interne verbouwing van de kerk.
Het is een mechanisch orgel met de volgende dispositie: Prestant 8', Holpijp 8', Bourdon 8', Gamba 8', Octaaf 4', Octaaf 2'. De hoogste tonen van de Octaaf 2' zijn dubbel bezet als een doublette.
Het klankkarakter is goed met wat te weinig fundament door de houten pijpen. De octaaf 2´ is te opdringerig. In de windlade wordt doorspraak geconstateerd. Er is windverlies in de aansluting tussen balg en windkanaal. Het orgel is vervuild. De Meidinger windmachine is goed. Her regelgordijn is niet goed geconstrueerd.
Bij de overplaatsing van het orgel dient het volgende te gebeuren:
- Alle onderdelen grondig reinigen
- De windlade opnieuw lijmen en vlakken
- Herintonatie en stemming
- Aanvullen van ontbrekende naamplaatsjes
- De Prestant 8' moet in het groot octaaf metalen pijpen krijgen
- completeren van de doublette in het hoogste octaaf
- het is gewenst een 16 voets stem op het pedaal toe te voegen met een nieuw pedaalklavier
- toevoegen van een Cornet of Sesquialter
Ook zou het orgel kunnen worden gewijzigd tot een tweeklaviersinstrument met de volgende verdeling:
Manuaal I: Prestant 8', Gamba 8', Open Fluit (nieuw), Quinte 2 2/3'(nieuw), Doublette 2'
Manuaal II: Holpijp 8', Prestant 4', Sesquilter II (nieuw)
Pedaal: Gedektbas 16', Bourdon 8' (transmissie)
Geadviseerd wordt prijsopgaves aan te vragen voor
1. Verplaatsing en revisie
2. Aanvullen Prestant 8 met metalen pijpwerk
3. Uitbreiding met Gedektbas 16'en een Cornet of Sesquialter
4. Wijziging in een tweemanuaals orgel
Op 4 maart vragen de adviseurs aan Mense Ruiter prijsopgave te doen op basis van het uitgebrachte rapport.
Op 25 maart schrijft adviseur Kamp aan Ruiter. Kamp had opdracht voor de demontage omdat men niet langer kon wachten. Toen Ruiter in Nijeveen was hebben ze het samen afgemaakt. De windlade staat nu bij Kamp. De stokken zijn er afgenomen in verband met het bijplaatsenb van een Sesquialter. Dit zou kunnen op de plaats van de Bourdon 8'. Het groot octaaf van de Bourdon kan worden toegeveoegd aan de Holpijp 8'. Graag overleggen omtrent de verdeling van de werkzaamheden.
Op 15 april schrijft Ruiter dat hij de tekeningen (van de kerk?) terug stuurt met een teigen tekening toegevoegd. Hij maakt bezwaar tegen het zachtboord dat 6x slechter dan hout weerkaatst. Op de schets van Ruiter is te zien wat de afmetingen moeten zijn van de galerij boven de preekstoel. De vergoting tot een tweemanuaals instrument acht hij niet zinvol. Dit levert qua kosten te weinig rendement op. Het manuaal zou kunnen worden uitgebreid met een Sesquialter of een Mixtuur en een Borudon 16', die ook bespeelbaar zou moeten zijn op het Pedaal middels een kegellade.
De kosten zijn als volgt:
1. Verplaatsing en revisie f 1000,- tot f 1250
2. Toevoegen van een Sesquialter discant f 600,-
2b. Toevoegen van een Mixtuur f 900,-
3. Toevoegen van een Bourdon 16' op het manuaal, tevens bespeelbaar op het pedaal met nieuw pedaalklavier, wellenbord en orgelbank f 2.200,-
Hij beveelt aan om 1, 2b en 3 uit te voeren.
Op 12 mei schrijven de adviseurs aan Ruiter dat de uitbreidingen niet kunnen worden uitgevoerd wegens te hoge kosten. Het orgel wordt alleen verplaatst en gereviseerd. Wanneer kunnen de werkzaamheden gestart worden?
Op 24 mei schrijft adviseur Vetter dat hij een overleg heeft gehad met mense Ruiter. In tegenstelling tot het rapport stelt Ruiter een Bourdon 16' voor op het manuaal. men is van mening dat hij zich precies aan het rapport had moeten houden. Hierdoor lopen de raming van de adviseur en die van Ruiter uit elkaar.
Ruiter heeft daarop de berekening aangepast.
Er ontstaat nu de volgende tabel:
  minimum maximum onze schatting
1. f 1000,- f 1350,- f 1100,-
2. f 300,- f 300,- f 300,-
3a. (Subbas) f 1588,- f 1588,- f 1200,-
3b. (Sesquialter f 600,- f 600,- f 550,-

Het verschil bij 1 ontstaat door onvoorzienen gebreken bij de verplaatsing en retauratie. Een besparing kan worden beriekt door een plaatselijke timmerman de orgekas plaatst.
Her verschil in punt 3 komt doordat de de Subbas onder een schuin plafond moet worden geplaatst. Om het orgel te kunnen plaatsen dient de galerij te worden verdiept.
Op 14 juni schrijft organist Matter aan orgelmaker Mense Ruiter dat hij vrijblijvend een prijsopgave wil hebben voor een schoonmaak van het orgel en een uitbreiding met een 16' register. Het interieur van de kerk wordt vernieuwd en het orgel moet worden verplaatst naar een balkon boven de preekstoel. Het orgel heeft 1 klavier met een aangehangen pedaal met de volgende registers: Prestant 8', Gamba 8', Holpijp 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Doublette 2'
Op 27 september wordt vanuit Nijeveen geïnformeerd hoe de zaken er bij Ruiter voorstaan. DE schilder hopen volgende week hun werk af te ronden.
Op 11 oktober schrijft de kerkenraad dat ze de telegrafische boodscahp over de widnlade hebben ontvangen. Daarmee is het orgel nog niet compleet. men wil het orgel graag in gebruik nemen.
Op 11 november stuurt Kamp een rekening naar mense Ruiter voor reiskosten en gemaakte uren. Hij heeft blijkbaar in de periode oktober/november meegewerkt aan het orgel.
Op 18 november schrijft Ruiter dat de werkzaamheden aan het orgel op de administratie voorlopen. De ksoten zullen f 3300,- belopen. Zou de eerste f 1000,- kunnen worden overgemaakt? Een maand daarna kan de tweede termijn worden overgemaakt.
In het archief van Mense Ruiter is een ongetekend contract aanwezig, opgesteld door de Gereformeerde Organisten Vereniging. Ook in het contract wordt het toevoegen van een Sesquilater en een Bourdon 16' op het pedaal genoemd. De prijs bedraagt tussen de f 3188,- en f 3538,-. Betaling in 4 termijnen. R. Kamp functioneert niet meer als dadviseur omdat hij meewerkt aan het orgelproject.
Op 9 november wordt de verbouwde kerk weer in gebruik genomen. Het orgel is nog niet geïnstalleerd. (16)

1950: Op 15 mei schrijft predikant Okkema dat het orgel nog niet is opgebouwd vanwege de vochtigheid in de kerk. Dit bezwaar is nu weg. Wanneer begint Ruiter aan de opbouw?
Ruiter antwoordt op 11 mei. Ruiter is nog bezig met aandere opdracht. Hij verwacht over 6 tot 7 week te kunnen beginnen.
Op 11 oktober schrijft predikant Okkema dat Ruiter zijn belofte niet is nagekomen. Eind november is er in de kerk een muziekavond. Kan het orgel voor die tijd worden geïnstalleerd?
Ruiter antwoordt op 19 oktober. De Bourdon 16' en de windlade zijn bijna gereed. Ook de pedaalklaviatuur is in bewerking. Hij verwacht niet het orgel voor november te kunnen opleveren. Door ziekete zijn de werkzaamheden uitgelopen.
Briefkaart met tekening van Ruiter aan organist Matter. Ruiter wil graag van Matter wat maten weten op basis van de tekening.
Op 20 november informeert Matter bij Ruiter wat de stand van zaken is.
Op 22 november antwoordt Ruiter. Aan het orgel van Nijeveen vooruitgeschoven gewerkt. Hierdoor zijn andere opdrachten naar achteren verschoven. Deze zijn nu eerst aan de beurt. Daarna komt Nijeveen weer aan bod. (16)

1951: Op 12 maart schrijft predikant Okkema op verzoek van de kerkenraad dat het geduld zijn uiterste grens heeft bereitk. Graag per omgaande bericht wanneer het orgel in de kerk wordt geplaatst.
Op 21 maart antwoord van Ruiter. Veel onderdelen van het orgel zijn al gereed. Er wordt nu gewerkt aan de nieuw Sesquilater. Over hoogstens twee manden wordt het orgel in de kerk opgebouwd. Ook was er weer ziekte.
Op 18 mei schrijft predikant Okkema dat Ruiter nog een paar dagen heeft om zijn belofte het orgel binnen 2 maanden te plaatsen gestand te doen.
Op 24 mei schrijft Ruiter dat een personeelslid onverwacht is opgeorpen voor dienst en dat er hierdoor vertraging is ontstaan. De medewerker komt over drie weken weer terug. Het plan is om datgene wat klaar is alvast naar Nijeveen over te brengen en op te slaan op het orgelbalkon.
Op 25 mei antwoordt predikant Okkema dat dit akkoord is. Liefst volgende week. Daarna vakantie. De zolder van de pastorie is een goed plek.
Op 22 juni schrijft predikant Okkema dat er nog steeds niets ontvangen is.
Op 23 augustus schrijft Ruiter aan predikant Okkema dat het werk voor Rouveen nu is afgerond en hij weer geregeld in de werkplaats aanwezig is. Aan het orgel voor Nijeveen wordt nu de laatste hand gelegd. Over twee weken komt een medewerker naar Nijeveen om het orgel te monteren.
Op 24 oktober schrijft Ruiter dat hij weer ziek is. De dokter heeft hem verboden uit bed te komen. Het wordt waarschijnlijk november voordat het orgel kan worden afgewerkt. Nijeveen is de eerste klant waar hij mee aan de slag gaat na zijn herstel.
Op 30 december schrijft Ruiter aan adviseur Vetter dat hij gisteravond te laat in Nijeveen was om Vetter nog te kunnen ontmoeten. Vrijdag en zaterdag heeft hij het orgel nog bijgeïntoneerd en gestemd, terwijl dit enkele weken geleden als was afgerond. De oorzaak zou de verwarming kunnen zijn bij een trouwerij afgelopen vrijdag. De temperatuur in de orgelkas was toen 30 graden. Door dit stookgedrag van de koster is het orgel binnen afzienbare tijd onbruikbaar. (16)

1952: Op 29 januari stuurt adviseur Vetter het eindkeuringsrapport naar Ruiter. Er is doorspraak gcontateerd in de Oktaaf 4' en de Octaaf 2'. Dit euvel werd niet geconstateerd bij een eerder bezoek. De oorzaak is de grote temperatuurswisselingen in de kerk waardoor er lekkage ontstaat. Dit werd ook geconsteerd door de orgelmaker via zijn brief van 30 december 1951. Dit stookgedrag zal tot gevolg hebben dat het orgel binnen korte tijd kapot zal zijn gestookt. Deze zaak ligt buiten de verantwoordelijkheid van de orgelbouwer. De kosten van herstel ramen wij op f 1000,-. Er wordt geadviseerd het stookgedrag aan te passen en de kerk geleidelijk op te warmen.
Op 4 februari schrijft Ruiter aan predikant Okkema. Hij stuurt een schets voor een orgelbank. Is de financiële kant al geregeld? Op de zolder van de pastorie staat nog een krat met een loden buis staan. Kunt U deze naar de werkplaats sturen?
Dominee Okkema schrijft op 14 februari terug. Het rapport is met genoegen gelezen. Men is tevreden. De financiën zouden nu geregeld moeten zijn. De windladeproblemen doen zich hopelijk niet meer voor. Als Ruiter in Meppel is kan hij wel eens langs komen. De orgelbank word in eigen beheer gemaakt op grond van de tekening van Ruiter.
Op 18 februari dankt Ruiter voor de vlotte afrekening. Hij zal de windlade in de gaten houden. Over een paar maanden is hij weer in Meppel. (16)

nijeveengk6.jpg (30273 bytes)

Dispositie van het orgel na bovenstaande werkzaamheden:

Manuaal Pedaal
Prestant 8 Bourdon 16
Holpijp 8
Gamba 8
Oktaaf 4
Oktaaf 2
Sesquialter II-III

 

Lege balustrade na verplaatsing van het orgel

1953: Overwogen wordt ritmisch te gaan zingen (alleen voor de dienst)

nijeveengk4.jpg (15138 bytes)

1956: De bezwaren tegen ritmisch zingen worden besproken en geconstateerd wordt dat er onderscheiden gezinnen zijn waar zich weinig geloofsblijheid openbaart.

1958: Frits Mulder (Zoon van M. Mulder) wordt op 17 jarige leeftijd als organist benoemd naast Klaas Matter. Hij bleef organist tot 1965. Vooraf was Janny Hoornstra enkele jaren organiste. (01)

nijeveengk1.jpg (16615 bytes) nijeveengk2.jpg (20049 bytes)

 1971/1972: Het kerkgebouw wordt afgebroken en op die plaats wordt de huidige kerk gebouwd.  Op 26 januari 1972 wordt de nieuwe kerk in gebruik genomen.


Foto (05)

Bij de bouw van de nieuwe kerk had het weinig gescheeld of het orgel was voor een appel en een ei verkocht, om plaats te maken voor een electronisch orgel. Het is vooral aan de man die a.h.w. met dit orgel was opgegroeid - K. Matter - te danken dat deze ramp zich niet heeft voltrokken. Het oude orgel kon verkocht worden voor fl. 600,-- aan iemand in Meppel. Orgelbouwer Koch in Apeldoorn biedt fl. 7000,-- . Besloten wordt het orgel te verkopen aan Koch. De verkoop ging echter niet door en besloten werd het orgel terug te halen en te herplaatsen na een grondige restauratie door Koch. Er ontstond een nieuwe kas, waarin pijpwerk en de windlade van het orgel uit de oude kerk werden verwerkt.  De orgelbouwer verzekerde dat er de eerste 40 jaar niets meer aan hoefde te gebeuren en verleende dan ook op verzoek van de kerkenraad 40 jaar garantie. Op 19 mei 1972 word het met een orgelconcert door o.a. Jaap Zwart in gebruik genomen.nijeveengk7.jpg (14804 bytes)

Dispositie van het orgel na de werkzaamheden van B. Koch:
Manuaal I   Manuaal II   Pedaal  
Prestant 8' Viola 8' vanaf c' Subbas 16'
Holpijp 8' Celeste 8'    
Bourdon 8' vanaf c' Fluit 4'    
Octaaf 4' Sesquialter II disc.    
Octaaf 2' Tremulant      

1974: Hidde Visser wordt naast K. Matter tot organist benoemd.

1976: Ineke Veldman wordt naast K. Matter en Hidde Visser benoemd tot organist na het bedanken van Wim Hoeve uit Wanneperveen.

1979: De houten pijpen (zeer eng van mensuur) C - E van de prestant 8' worden vervangen door 5 metalen pijpen, afkomstig van het oude orgel van de Koepelkerk te Leeuwarden.

1980: Onder verantwoordelijkheid van de commissie van beheer, en op verzoek van de kerkeraad, wordt uit leden van de Gereformeerde Kerk een orgelcommisie in het leven geroepen, om te onderzoeken wat de mogelijkheden van ons kerkorgel zijn.

1983: In 1983 wordt K. Matter koninklijk onderscheiden omdat hij op dat moment op eigen verzoek een punt zet achter zijn organistenperiode van bijna 50 jaar! Anderen assisteerden hem daarbij, laatstelijk Ineke Veldman en H.A.Visser, de laatste sinds 1974 en de eerste sinds 1976. Na het bedanken van Matter maakte G.J. Pottjewijd het huidige trio compleet.

1987: Organist G.J. Pottjewijd legt zijn funktie neer. Hij wordt opgevolgd door J. Lopers.

1989: Op 24-02-1989 overlijdt weduwe G. Kuijers - Dekker. Geboren op 13-12-1910. Haar man was A. Kuijers geboren op 19-07-1904 en overleden op 12-02-1982. Zij hebben in hun testament bepaald dat hun gelden zouden worden toegekend aan de Gereformeerde Kerk van Nijeveen - Havelte - Wanneperveen. De kerkenraad bepaalt  dat dit legaat bestemd wordt voor de bouw van een nieuw orgel. (In het testament stond dat de kerkenraad moest beslissen over de bestemming van het legaat)

1991/1992: Het oude orgel wordt in een advertentie, in de "Orgelvriend" te koop aangeboden. Het orgel wordt verkocht aan de Protestants Christelijke Gemeente te Prinsenbeek (bij Breda). In het voorjaar van 1992 wordt het orgel door Orgelbouwer Louis J. Kramer uit Boskoop afgebroken. Op 13 oktober 1992 werd het daar in gebruik genomen met een concert door de organist Gerard Scherff m.m.v. het Kwintkwartet.
Voor foto's van het orgel te Prinsenbeek zie onderaan deze pagina.

Dispositie na plaatsing te Prinsenbeek:
Manuaal I   Manuaal II   Pedaal  
Prestant 8' Viola 8' Subbas 16'
Holpijp 8' Gedekt 8' Gedekt 8'
Bourdon 8' Fluit 4'    
Octaaf 4' Sesquialter II disc.    
Octaaf 2' Fluit 2'      
 

In het nieuwe instrument van Hendriksen & Reitsma is om kostenbesparende redenen gedeeltelijk gebruikt pijpwerk opgenomen, onder andere afkomstig uit het voormalig Flentrop-orgel in de Gereformeerde Zuid-Oosterkerk uit 1937 te Haarlem. Het aantal pijpen in het orgel bedraagt 783. De registratuur en toetstractuur zijn mechanisch. De orgelkas is geheel van massief eiken. De ornamentiek is ontworpen en vervaardigd door Henk van der Luyt te Aalten. De klavieren zijn belegd met been; de boventoetsen zijn van ebbenhout. Op de registerknoppen bevinden zich porseleinen plaatjes met handbeschilderde registernamen. Het orgel werd op 13 mei 1992 in gebruik genomen met een concert door Fedde Tuinstra uit Heerenveen. Adviseur bij de bouw was Hans Kriek. Het nieuwe orgel heeft fl. 180.000,-- gekost.


Foto (05)

Dispositie: 

Hoofdwerk   Bovenwerk   Pedaal  
Prestant 8' Holpijp 8' Subbas  16'
Roerfluit 8' Roerfluit 4' Gedekt  8'
Octaaf 4' Quintfluit 2 2/3' Fagot  16'
Octaaf 2' Woudfluit 2'    
Mixtuur IV Terts 1 3/5'     
Trompet 8' Tremulant      
Octaaf 2' uit Mixtuur
Hoofdwerk + Bovenwerk
Pedaal + Hoofdwerk
Pedaal + Bovenwerk


Foto (05)


Advertentie van de orgelmaker in het Nederlands dagblad 27-03-1993



Organist & Eredienst december 1992


De Mixtuur nr. 79


In het tijdschrift Kerk en Muziek 1992-06 van de VOGG siert het instrument de voorkant van het blad en is binnenin de dispositie afgedrukt.
Klik op de linkerafbeelding voor een vergroting.


Dank is verschuldigd aan Jan Meer en Roelof Kooiker voor het leveren van een deel van bovenstaande gegevens.

Bronvermelding:
  1. E-Mail van Frits Mulder d.d. 12-12-2008
  2. E-Mail van Roelof Kooiker d.d. 13-12-2008
  3. E-Mail van Roelof Kooiker d.d 02-01-2009 met gegevens van een inventarisatie door Hidde Visser van de notulenboeken en kasboeken uit 1925 en 1926
  4. Boek "Maarschalkerweerd & Zoon Orgelmakers te Utrecht" door Jos Laus Canaletto 2008 ISBN 978-90-6469-842-9 blz. 532
  5. www: http://reliwiki.nl/index.php/Nijeveen,_Dorpsstraat_7_-_Gereformeerde_Kerk
  6. Tijdschrift: Organist en eredienst 1992/12 Nieuwe orgels door Bert Wisgerhof
  7. Brochure: Hans Kriek Brochure bij de ingebruikname van het orgel  
  8. E-Mail van Roelof Kooiker d.d. 27 december 2015
  9. E-Mail van Roelof Kooiker d.d. 31-december 2015
  10. Archief Reil
  11. Tijdschrift: Lucas Bennen, Van der Molen: drie generaties in de muziek, Old Steenwiek, Historische mededelingen, februari 2015
  12. www: http://orgbase.nl/ Prinsenbeek Description nr.: 1001101 (14-11-2022)
  13. www: https://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2020/06/De-Gereformeerde-Kerk-van-Gouda-1849-2016-2017-2.pdf  blz. 64 (18-11-2022)
  14.  E-mail diegoude.nl van 01-12-2022
  15.  E-mail diegoude.nl van 01-12-2022
  16. Mense Ruiter oude archief
..Hidde Visser achter het nieuwe orgel Orgelbouwer W. Henriksen overhandigt de sleutel aan de voorzitter van de orgelcommisie H. Kroes 

Organisten: (02)
Meester van der Kooi   organist van 1902 tot 1935
Klaas Matter 1931: verzoekt wegens het ontvangen van orgelles op het orgel te mogen spelen. Wordt toegestaan organist van 1935 tot 1983.
Jannie Hoornstra naast Klaas Matter Organist van 1955 tot 1958
Frits Mulder naast Klaas Matter vervangt Jannie Hoornstra Organist van 1958 tot 1964 (naast Klaas Matter)
Jan Nijenhuis naast Klaas Matter(vervangt Frits Mulder. Organist van 1964 tot 1972
Wim Hoeve naast Klaas Matter. vervangt Jan Nijenhuis Organist van 1972 tot 1974
Johan Hoeve naast Klaas Matter en Wim Hoeve. Organist van 1973 tot 1974
Hidde Visser naast Klaas Matter Organist van 1974 tot heden
Ineke Veldman naast Klaas Matter en Hidde Visser. Organist van 1976 tot 1987?????
Geert Jan Pottjewijd naast Hidde Visser en Ineke Veldman. Vervangt Klaas Matter Organist van 1983 tot 1987
Jannes Lopers naast Hidde Visser Organist van 1987 tot heden.
Margreet Lopers naast Hidde Visseren Jannes Lopers Organist van 06-02-1991 tot heden


Meppeler Courant 1990-02-07

Foto's van het orgel zoals het te Prinsenbeek is geplaatst

Foto's door Roelof Kooiker (08)










Geschiedenis orgel
Gereformeerde Zuid-Oosterkerk uit 1937 te Haarlem (www: http://reliwiki.nl/index.php/Haarlem,_Richard_Holkade_9_-_Zuid-Oosterkerk ) (09)
H.W. Flentrop bouw - 1937 systeem: pneumatische kegelladen.
Manuaal I   Manuaal II   Pedaal  
Prestant 8' Concertfluit 8' Subbas  16'
Roerfluit 8' Viola di Gamba 8' Cello 8'
Quintadeen 8' Voix Céleste 8'af c Dulciaan 16'tr.
Octaaf 4' Roerfluit 4'
Flageolet 2' Nasard 2 2/3'
Mixtuur III-IV Fluit 2'
Trompet 8' Dulciaan 16'
Tremulant    

Koppels
Man. I - Man. II Vrije combinatie Manuaalomvang C - g'''
Pedaal - Man. I Autom. pedaal Pedaalomvang C - f'
Pedaal - Man. II
Superkoppels

Kerkgebouw, ontworpen door B.T. Boeyinga. Buiten gebruik als Gereformeerde Kerk in 1975
Daarna in gebruik geweest als Immanuëlkerk van een Pinkstergemeente. In juni 2008 weer buiten gebruik.
Eind 2008 aangewezen als Gemeentelijk monument.  In 2011-2012 zijn exterieur en fundering van dit voormalige kerkgebouw gerestaureerd.
Vanaf mei 2012 vindt inbouw plaats door een softwarebedrijf, dat hier kantoor gaat houden. Wegens het aanbrengen van een verdieping is de ruimtewerking van het interieur verloren gegaan.


Source: www.flentrop.nl