Nieuw-Amsterdam, Gereformeerde kerk

Geluidsopnamen Geert Jan Pottjewijd d.d. 29 oktober 2016
 - J.S. Bach (1685-1750): Fuga in G BWV 576 Registratie:
Prestant 8', Octaaf 4', Woudfluit 2'  Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8'
 - Garmt Bouwman: Uit Vijf intermezzi nr. 1 Registratie: Roerfluit 8', Viola d'amore, Aeoline Later +Prestant 8' -Prestant 8' Pedaal: Subbas 16'

1895: Orgel geplaatst door H. van der Molen uit Steenwijk in het oude kerkgebouw.
Gegevens omtrent dit orgel zijn af te leiden uit een brief van P. Visscher aan Valckx en van Kouteren van 3 maart 1925: "We hebben in het thans bestaande kerkgebouw een orgel wat bijna jaren in gebruik is.De tinnen frontpijpen,27 in getal,welke naar ik meen van de 8vts prestant zijn, zijn nog als nieuw. Kunnen die misschien voordeeligheidshalve nog weer gebruikt worden? Of is het verstandiger het geheel te verkoopen of verruilen ? We hebben daarin 8 vts prestant ,8 v. bourdon, 4 en 2 v.octaaf,4 v. fluit,2 v* woudfluit en mixtuur 5 sterk. Deze allen zijn doorloopende registers,behalve enkele van groot octaaf waar prestant en bourdon ineen loopen. Tevens is er nog 16 v. prest, discant .Wat zou zoón instrument nog op kunnen brengen ? Voor een groot deel zijn de pijpen van hout. M,i. zou het nog zeer goed voor een kleine kerk kunnen dienen.
Hieruit valt de volgende dispositie af te leiden:
Prestant 8'
Prestant 16' discant
Bourdon 8'
Octaaf 4'
Octaaf 2'
Fluit 4'
Woudfluit 2'
Mixtuur V
De bouwer van het instrument wordt echter niet genoemd.


Foto links van de oude kerk en de pastorie. (05) Foto recht (07) Klik op de foto voor een vergroting.

1909: Men was al vroeg bezig met de financiering voor een nieuw kerkgebouw.

De bazuin; gereformeerde stemmen uit de Christelijke Afgescheidene Kerk in Nederland jrg 57, 1909, no 40, 01-10-1909


Emmer courant 15-04-1924

1924-1926: Bron: (04)
Bouw van een nieuwe kerk naar een ontwerp van de architect W. van Straten uit Coevorden. Ook het interieur en het orgel worden door hem ontworpen. 

Links ansichtkaart, rechts asichtkaart Reliwiki (02)


De standaard 28-05-1925, De Nederlander 29-05-1925, Amsterdamsche kerkbode; officieel orgaan van de Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende), jrg 39, 1925, no 2001, 07-06-1925, De heraut voor de gereformeerde kerken in Nederland, 1925, no 2501, 27-12-1925



Provinciale Drentsche en Asser courant 21-12-1925






Het orgel is een nieuw pneumatisch orgel door de fa. Standaart uit Schiedam. Het orgel is een schenking door de fam. Visscher. De eerste organisten stammen dan ook uit die familie.
Het gehele orgel staat in een zwelkast.

Ontwerptekening orgel door architect W. van Straten uit Coevorden in 1924
Het oude orgel wordt verkocht naar de Hervormde kerk van Drachtstercompagnie en daar geplaatst door Tromp uit Sappemeer (01)
Het orgel wordt meteen in de nieuwe kerk geplaatst, die op 16 december 1925 in gebruik wordt genomen.

Documenten mbt. de orgelgeschiedenis:  (04)


Emmer courant 30-03-1932


Emmer courant 31-03-1937

1942:  (04)
-1 april 1942: Dr. Ir. A.J.W. Standaart (Zoon van Standaart sr.) schrijft een brief aan W. Visscher dat hij via zijn vader (fa. Standaart is inmiddels failliet) 350 membramen beschikbaar heeft ter vervanging van versleten mebramen. Deze werkzaamheden kunnen voor F 275,= worden uitgevoerd.
Verdere werkzaamheden:
  -Reparatie transmissieapparaat van de Roerfluit 8'
  -De membraamlatten moet worden nagezien en deels voorzien van nieuw leer
  -Bijstellen kegels en deels opnieuw bevilten
- 4 april 1942: Brief van W. Visscher aan Standaart dat de kerkenraad deze een beslissing omtrent de opdracht zal nemen. Hij verwacht een goedkeuring.
- 9 april 1942: Brief van W. Visscher aan Standaart dat de kerkenraad de goedkeuring. heeft verstrekt.

19xx: De oorspronkelijke Vox Humana 8' is later vervangen door een Woudfluit 2'.


Provinciale Drentsche en Asser courant 20-12-1952

1967: Advies van 15 april 1967  (blad01, blad02) omtrent het orgel door de orgelbouwadviescommissie van de Gereformeerde organisten Vereniging (GOV). Piet Rippen uit Emmen en Johan van Dommele treden op als adviseur.
Het orgel werd door hen op 15 maart onderzocht. Het orgel is goed onderhouden en functioneert naar behoren. Geadviseerd wordt in elk geval werkzaamheden uit te laten voeren om hinderlijke bijgeluiden in te perken.
Ook dienen sterkteverschillen binnen enkele registers te worden opgelost. Jammer is dat het orgel maar 1 manuaal heeft. Een uitbreiding naar twee klavieren met een electrische speeltafel zou mogelijk moeten zijn voor ca. F 30.000,=
Voorkeur heeft echter volledige nieuwbouw. Dit zal echter ca. F 45.000,= gaan kosten. Geadviseerd wordt om niet te kiezen voor goedkope tussenoplossingen. (04)



Foto Geert Jan Pottjewijd

Dispositie:
Manuaal   Pedaal  
Bourdon 16' b/d Subbas 16'
Prestant 8' b/d Echobas 16'
Roerfluit 8' b/d Octaafbas 8'
Viola d'Amore 8' b/d    
Aeoline 8' b/d    
Voix-Celeste 8' b/d    
Orkest-fluit 4' b/d    
Octaaf 4' b/d    
Woudfluit 2' b/d    
Cornet-Mixtuur III-V b/d    
Trompet amabile 8' b/d    


Nevenregisters:
Vaste combinaties: P, Mf, F, T
1 vrije combinatie
Zwelpedaal

Bronvermelding:

  1. De Harp 1925 blz. 44
  2. www: http://reliwiki.nl/index.php?title=Nieuw_Amsterdam,_Vaart_Noordzijde_139_-_Noorderkerk
  3. www: http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Noorderkerk,_Nieuw-Amsterdam
  4. Drents Archief: 0413 - Gereformeerde Kerk te Nieuw-Amsterdam 42 Stukken betreffende de bouw en financiering van een kerkgebouw, consistorie, kosterswoning en kerkorgel, 1920- 1926.
  5. www: https://gereformeerdekerken.info/ d.d. 13-12-2019
  6. Drents Archief: 0413 - Gereformeerde Kerk te Nieuw-Amsterdam 128 Instructie voor de commissie voor de orgel-aankoop, z.j.
  7. Boek: A. van der Laan, Nieuw-Amsterdam-Veenoord Hondervijfentwintig bij elkaar, Stichting 125 jaar Nieuw Amsterdam/Veenoord, 1985

Foto's Geert Jan Pottjewijd



Foto (03)


Foto Geert Jan Pottjewijd. Klik op de foto voor een vergroting