Nieuw-Schoonebeek Rooms-Katholieke kerk Heilige Bonifatius
Foto's
van de oude kerk. Links:
http://www.kerkeninbeeld.nl
rechts: J.H. Borgman 150 jaar St. Bonifatius-parochie
Links:
Ansichtkaart rechts: Facebook Oud Drenthe in Woord en Beeld. Datering tussen
1925 en 1930
1854/1856: Er wordt een orgel gekocht uit Haren (Emsland) met "14 registers en twee Engelen-beelden".
Dit orgel is door een onbekende orgelmaker in 1757 gemaakt en wordt daarna
onderhouden door niet genoemde orgelmakers.
In 1834 wordt het gerepareerd
door A. Fr. Schmid voor 11 Rthl.
Vanaf 1839 onderhoudt Rohlfing het orgel.
In 1854 wordt
er een veel grotere kerk gebouwd en het oude orgel wordt door Rohlfing gedemonteerd.
Het wordt verkocht naar Nieuw-Schoonebeek.
In de nieuwe kerk wordt door
Melchior Kersting voor 1800 Rhtl in 1857 een nieuw orgel gebouwd.
Volgens de organist in Haren, Clemens Wilken was het
"ein kleines, mangelhaftes Werk".
1874: Volgens onderstaand krantenbericht werd het orgel uit
1854 vervangen door een nieuw? orgel. Het orgel werd geplaatst en gemaakt? door
de orgelmaker Exkorn uit het Duitse Elten.
Dit orgel werd geschonken
ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de kerk. Het orgel kostte f 2.100,-
Het parochie-archief meldt niets over de herkomst. (04)
Provinciale Drentsche en Asser courant 02-11-1874, De Tijd, 31-10-1874 (06)
1903: In de kas bevond zich een aantekening:
'Gestemd door Josef Vulen in 1903'. (07)
De blaasbalg werd gerepareerd en verplaatst vanuit de
toren naar een plek onder het orgel. Herstel van mechanieken en windladen.
Register vervangen door een Fluit Angelica 8' bas en een Melofoon 8' discant. De
kosten bedroegen f 350,- (04)
Dispositie:
Prestant | 8' |
Bourdon | 8' |
Octaaf | 4' |
Fluit | 4' |
Gamba | 8' |
Octaaf | 2' |
Lege plaats | |
Vox Angelica | 8' bas |
Melofoon | 8' discant |
196x: Monumentenzorg Drenthe maakte onderstaande foto's voor de de afbraak van de kerk heeft.
De kerk werd toen al niet meer gebruikt.
Foto
http://www.kerkeninbeeld.nl
Beeldbank Drents Archief
Foto: Facebook-pagina "Oud Nieuw Schoonebeek" (Klik op de foto voor een
vergroting)
Plan van 8 april 1967 voor de nieuwe kerk met behoud van de oude toren. (klik op
de afbeelding voor een vergroting)
1967/1968: Bouw van een nieuwe kerk en afbraak van de oude kerk. De oude toren
blijft los van de kerk staan. Het orgel wordt gesloopt.
In een bespreking op
8 april 1968 over de afbraak van de kerk en de nieuwbouw komt aan de orde wat er
nog moet worden behouden van de oude kerk. Het provinciaal museum heeft onder
andere belang bij de orgelkas. Voor het binnenwerk van het orgel heeft men geen
belangstelling. Ook de orgelgalerij-kolommen komen in aanmerking om te bewaren.
(08)
In de nieuwe kerk
wordt een Hammond-orgel E 312 geplaatst. (04)
De huidige kerk vervangt een oude kerk. Van de oude kerk is de toren bewaard
gebleven. In de kerk is op dit moment geen pijporgel aanwezig.
2008: Het eerste orgel wordt beschreven in een publicatie van Gregor Santel, Twist - Neu-Schoonebeek, ein Wettstreit mit kirchlichen Statussymbolen. Schoonbeken,
juli 2008, blz 30-35.
"Im Verlauf des Jahres 1855 hatte die
Neu-Schoonebeker Kirchengemeinde verschiedene Angebote zum Kauf gebrauchter
Orgeln erhalten. Entsprechend einem Beschluss des Kirchenvorstandes vom 27.
April 1856 wurde ein gebrauchtes Instrument für 400 Gulden erworben13.
Die erste Neu-Schoonebeker Orgel wurde vom Orgelbauer Rohlfing aus Osnabrück im
April/Mai 1856 in der St. Bonifatius-Kirche aufgestellt14. Diese
Orgel war 1854 in der katholischen Pfarrkirche St. Martinus in Haren/Ems
abgebaut und vor der Aufstellung in Neu-Schoonebeek vom Orgelbauer Rohlfing
überarbeitet worden. Nach einem Bericht des damaligen Lehrers und Organisten
Clemens Wilken in Haren, war es die erste Orgel in Haren gewesen. Er beschrieb
das Instrument als ‘ein kleines, mangelhaftes Werk’, dessen Alter mit 100 Jahren
angegeben wurde. Nach einem Neu-Schoonebeker Inventar vom 23. Mai 1856 war es ‘een
orgel van veertien registers, met twee engelenbeelden (Engelfiguren)".
13 Für den Gedankenaustausch zur Neu-Schoonebeker Orgelgeschichte dankt der
Verfasser dem verstorbenen J. Herinan Borgman, Denekamp.
14 Winfried
Schlepphorst, Der Orgelbau im wesüichen Niedersachsen, Kassel 1975, S. 173.
Ook het tweede orgel wordt in dit artikel beschreven.
Im Jahre 1874 kam
es in Neu-Schoonebeek aus Anlass des 25-jährigen Pfarrjubiläums zur erneuten
Anschaffung einer Orgel. ‘De gemeentenaren hebben, als blijk van dankbaarheid en
tot blijvend aandenken aan dit feest, aan de kerk een orgel geschonken ter
waarde van f. 2100,—’.16 Dieses Instrument hatte wie die Twister
Orgel acht Register. Es wies vermutlich die folgende Disposition auf:
'1.
Prestant 8’
2. Bourdon 8’
3. Octaaf 4’
4. Fluit 4’
5. Quinte 22/3 ‘
6. Octaaf 2’
7. Mixtur
8. Trompete 8‘. ’17
1903 wurde diese
Orgel restauriert und verändert.18 Es wurden zwei Register ersetzt:
Quinte 22/3‘ durch Gamba 8‘ und Trompete 8‘ durch die geteilte Schleife ‘Melofoon
8’ disc. ’ und ‘Fl. Angelica 8’ bas. ’.
Gleichzeitig wurde der Blasebalg aus
dem Turm unter die Orgel verlegt, die Windlade und Klaviatur repariert. Die
Kosten beliefen sich auf 350 Gulden.
16 'Die Gemeindeglieder haben als
Ausdruck von Dankbarkeit und zum bleibenden Andenken an dieses Fest der Kirche
eine Orgel im Wert von 2100,- Gulden geschenkt. ’ Provinciale Drentsche en Asser
Courant, 2. November 1874. Freundlicher Hinweis von Herrn Herman Platzer, Emmen.
Herman Borgman nennt auf Seite 70 einen Preis von 700 Gulden.
17 Schlepphorst,
S. 173. Schlepphorst ist die Neuanschaffung einer Orgel im Jahre 1874 verborgen
geblieben. Er ging davon aus, dass es sich bei dem von ihm Vorgefundenen
Instrument um die alte Orgel aus Haren handelte. Die Änderungen von 1903 konnte
Schlepphorst wohl aus dem Vorgefundenen Instrument ableiten. Der Befund dürfte
vor 1968 gemacht worden sein, denn das alte Kirchenschiff in Neu-Schoonebeek
wurde 1968 abgebrochen.
18 Borgman, S. 70
Bronvermelding: